Recyclingspercentage: een goede start

Circulaire economie wordt steeds belangrijker. Met het sluiten van materiaalkringlopen voorkomen we geheel of gedeeltelijk tekorten aan schaarse materialen. Als we kijken naar de economische kant van circulaire economie, dan liggen er voor de overheden ook interessante kansen.

Circulair inkopen is er bijvoorbeeld eentje. Bij circulair inkopen wordt ook gekeken naar het inkopen van gerefurbishde producten als bijvoorbeeld desktops, laptops en mobiele telefoons. Gezien de rekenkracht die de huidige computers hebben, kan een ambtenaar ook prima uit de voeten met een gerefurbished model van enkele jaren terug. Tekenprogramma’s en modelleringswerk hebben meer rekenkracht nodig, maar deze werkzaamheden zijn vaak uitzondering.

Grotere overheidsorganisaties hebben vaak ook spullen staan die om verschillende redenen niet meer worden gebruikt. Deze verdwenen richting Domeinen, niet wetende dat andere onderdelen in de organisatie juist die producten nodig hadden en dan maar nieuwe kochten. Die onwetendheid is opgeheven met een interne marktplaats, en dat bespaart per jaar een leuk bedrag. Het opzetten van een interne markplaats klinkt omslachtig, maar een beetje programmeur haalt gratis marktplaatssoftware van het net. Een belangrijk punt is hier de procedures bij de inkoop; eerst de interne marktplaats checken voordat er wordt ingekocht. Meer over de kansen van de circulaire economie voor overheden leert men op de sites van Circulaire Economie Nederland en Pianoo (expertisecentrum aanbesteden).

In de circulaire economie speelt recycling een grote rol. Electrische en elektronische apparatuur moeten dit jaar voor 65 procent worden ingezameld voor recycling. Dat wil zeggen, 65 procent in gewicht van wat er dit jaar aan nieuwe apparatuur wordt verkocht, moet er aan oude apparatuur voor recycling worden ingezameld. Een uitdagende doelstelling, die vreemd genoeg wordt bemoeilijkt door refurbishment en hergebruik. Immers, als een product niet in de recycling terecht komt maar in hergebruik, zal het recyclingspercentage dalen.

Een ander probleem met het recyclingspercentage is dat heel veel soorten metalen die we voor een high-tech industrie en voor de opwekking van duurzame energie nodig hebben, vaak nauwelijks worden gerecycled nadat ze zijn ingezameld. Reden hiervoor is dat de techniek nog niet zo ver is, of omdat elektronische apparaten ook weer per apparaat apart moeten worden gehouden om recycling  economisch mogelijk te maken. Een voorbeeld zijn de neodymium magneten in de hard drives van computers. Die zijn met nieuwe technieken recyclebaar, maar als de computers verspreid liggen in een container met andere elektronische apparatuur, dan is het gehalte aan neodymium te laag voor een economisch haalbare recycling.

Ander voorbeeld: een moderne laptop bevat minstens veertig verschillende soorten metalen, de beste metallurgische bedrijven kunnen er nu zeventien soorten uit halen. Het is alleen daarom al belangrijk om de apparaten en hun onderdelen zo lang mogelijk in de loop te houden. Het recyclingspercentage van 65 procent zou moeten worden uitgebreid met een doelstelling voor hergebruik van producten. Doelstellingen voor het recyclingspercentage per soort materiaal, zoals de genoemde metalen, zal lastig blijven omdat de samenstelling van apparatuur niet altijd bekend is. Maar het stellen van een recyclingspercentage van 65 procent als doel is alvast een goede start.

Jan-Henk Welink 
Lees hier meer columns van Jan-Henk Welink