Ik daag u uit 100.000 duurzame woningen te realiseren!

De zondagochtend is een heerlijk moment om de krant en wat vakliteratuur door te lezen. Even bijkomen van een ontbijt met 3 tienerkinderen. Met een kop koffie en een interessant achtergrond artikel. Afgelopen zondag las ik in Binnenlands Bestuur een stukje over het ‘uitdaagrecht’, dat ingezet wordt om maatwerk oplossingen te vinden in de impasse tussen de natuuropgave en de stikstofproblematiek van het boerenbedrijf.

Het artikel beschrijft mooi hoe, ondanks de stikstofcrisis, er boeren zijn die, tegen de stroom in, proberen op lokaal niveau oplossingen te vinden. In het programma ‘Natuer mei de Mienskip’ (Natuur met de samenleving) wordt door het uitdaagrecht een bypass gevonden voor het feit dat er ‘wel heel veel geld naar provinciale voorbereiding en ondersteuning gaat’. Door de eindbeheerders een centrale rol te geven wordt veel geld bespaard en tegelijkertijd meer natuur gerealiseerd. Door de natuurorganisaties worden ook de particuliere grondbezitters en de boeren betrokken.

Boeren verkopen de grond niet, maar krijgen compensatie voor bestemmingswijziging en een subsidie voor het natuurbeheer. Om te zorgen dat boeren niet overblijven met te kleine boerenbedrijven wordt kavelruil vereenvoudigd.

Zo wordt een maatschappelijke oplossing gevonden voor complexe en dure voorbereiding en bestemmingswijziging en met beperkte subsidies wordt de businesscase rond gemaakt. De eindbeheerders krijgen een centrale rol en er ontstaan nieuwe verdienmodellen.

Het Uitdaagrecht als oplossing voor de versnelling van de woningbouw

Op mijn zondagochtend zat ik te mijmeren hoe mooi het zou zijn als we ook door ‘Mienskip’ een versnelling zouden kunnen realiseren in de woningbouw. Laten we zeggen … 100.000 woningen per jaar.

Het versnellen van procedures in het kader van bestemmingsplan en/of omgevingswet is echter lastig. De zorgvuldigheid van deze procedures is goed verankerd in de Nederlandse wetgeving en houdt Nederland mooi. Ruil van kavels gebeurt al volop in ontwikkelend Nederland en ontwikkelaars zijn regelmatig betrokken in de vormgeving van een nieuwe bestemmingsplan. In het Uitdaagrecht lijkt dus niet de sleutel tot versnelling te liggen. Maar waar ligt dan de uitdaging?

De uitdaging

Gemeenten kunnen  woningbouwcorporaties, -ontwikkelaars en -beleggers wel uitdagen om mee te helpen om de voorwaarden te creëren, waaronder ze samen, op een maatschappelijk verantwoorde manier, de woningbouwopgave vlot kunnen trekken. Wij zitten als adviseur dagelijks met zowel de marktpartijen als de gemeenten aan tafel en zien dat allen een versnelling zouden omarmen.

Er is nog steeds behoorlijk veel tijdswinst te behalen in het proces dat vooraf gaat aan de wettelijke procedures. Gemeenten kunnen marktpartijen helpen te versnellen door bestuurlijke en politieke randvoorwaarden, doelstellingen en ambities SMART vast te leggen en het proces duidelijk in beeld te brengen. Extra aandacht aan het begin van het proces zorgt dat alle partijen in het proces weten waar ze aan toe zijn, stappen in één keer  snel en doelmatig doorlopen kunnen worden.

Ik daag gemeenten uit de marktpartijen te betrekken bij het opstellen van een zorgvuldige procesvorm met ambitieuze, maar realistische voorwaarden voor ontwikkeling. Als de politieke goedkeuring wordt beperkt tot deze procesvorm en de bijbehorende voorwaarden kan de ambtelijke afhandeling van de stappen in het proces snel doorlopen worden.

Zo kunnen alle partijen hun energie steken in het realiseren van jaarlijks 100.000 mooie duurzame woningen.

Door: ir. Bas Fukken, Sectormanager Overheid