Leren van elkaars businesscases: eerste resultaten onderzoek bekend!

Recent startte bbn adviseurs een onderzoek naar de businesscase van gemeentelijke bouwprojecten. Ondertussen zijn de eerste resultaten bekend. U kunt overigens nog steeds mee doen aan het onderzoek.

Een veelgebruikt instrument

Zo'n 80% van de gemeenten maakt een businesscase bij het starten van een nieuw project. Dat wordt voor allerlei typen projecten gedaan. Oververtegenwoordigd zijn zwembaden en sporthallen (bijna altijd); ondervertegenwoordigd zijn gemeentewerven en afvalstoffendiensten. Wellicht omdat de eerste categorie (het zwembad) bij uitstek een discussiepunt in de gemeentelijke politiek is, en de gemeentewerf gewoon een noodzakelijk kwaad.

Vooral voor kosten en baten, exploitatie en maatschappelijke meerwaarde

De bedoelingen die de gemeente heeft met een businesscase zijn divers. Meest genoemd zijn termen als kosten/baten, exploitatie en maatschappelijk meerwaarde. Daarnaast is het een instrument voor besluitvorming, voor het bepalen van het bouwprogramma en het inventariseren van risico's.

De businesscase wordt vooral intern gebruikt, namelijk voor communicatie met college, raad en management. Daarnaast gebruikt een deel van de gemeenten de businesscase ook voor communicatie met stakeholders en eindgebruikers.

Een businesscase gaat altijd over financiën. In ruim de helft van de gevallen worden maatschappelijk effecten en sociale doelstellingen ook expliciet betrokken in de overweging. 

Inrichting van de businesscase

Is de inrichting van de businesscase altijd dezelfde? De meningen verschillen hierover. Sommige gemeenten geven aan dat de inrichting gestandaardiseerd is; maar andere laten veel ruimte voor maatwerk per project. Hoe populair Prince2 en AGILE/Scrum de laatste jaren ook zijn geworden: de meeste gebruikte methode is nog altijd GOTIK. Zo'n 70% van de respondenten zoekt aansluiting bij GOTIK bij het maken van een businesscase.

Bijstellen van de businesscase gebeurt op allerlei momenten in het proces. Opvallend is dat 20% van de gemeenten de businesscase niet tussentijd bijstelt. Blijkbaar gaat daar alles volgens verwachting! Of alles volgens verwachting verloopt, wordt nauwgezet gecontroleerd: in 80% van de gevallen wordt gemeten of de baten ook daadwerkelijk zijn gehaald.

Uitdagingen bij het maken van de businesscase

De meeste genoemde uitdagingen bij het maken van een businesscase zijn veelzijdig. Ten eerste zijn er inhoudelijk aspecten: het doen van goed aannames, hebben van de juiste deskundigheid en kostenkennis. Daarnaast zijn er veel procesaspecten: verwachtingen goed inschatten, risicobeheersing en het op één lijn krijgen van politiek en ambtelijke diensten.

Ook meedoen aan het onderzoek?

Wij vragen u een korte enquête in te vullen over de stand van zaken bij het opstellen van businesscases bij uw gemeente.

Wanneer uw gemeente deelneemt aan het onderzoek krijgt u een voucher voor kosteloze training van twee middagen.

Start de enquête.