Gas besparen? Verlaag BTW op isoleren!

Brrr. Het is koud buiten. En dat blijft nog wel even zo want de winter is nog niet eens begonnen! De gasketel in vele huizen draait weer op volle toeren; kijkend naar je gasmeter zie je je bankrekening verschrompelen. Sterker, ik lees in de media dat we volgend jaar mogelijk te maken krijgen met gastekorten als we een koude winter krijgen. Om dat te voorkomen, doe ik hier vast een suggestie: schaf de BTW op isoleren af. Dat stimuleert mensen in slecht geïsoleerde woningen om er snel wat aan te doen om zo het gasverbruik te drukken, hun bankrekening te sparen en het klimaat te helpen.

Veel van die isolatiematerialen zijn vaak niet heel milieuvriendelijk geproduceerd, want bij de productie komt veel CO2 vrij. Span je het paard dan niet achter de wagen? Nee, dat kan anders. Onze boeren bestuderen andere verdienmodellen gezien de stikstof-crisis: zij hebben straks een kleinere veestapel en minder grond nodig voor voer-productie: zij kunnen onze biobased isolatie produceren. Biobased isolatiematerialen van cellulose, houtvezel, vlas, stro, lisdodde of vezelhennep, als alternatief voor CO2-intensieve traditionele minerale wol. Of een stapje verder in de materialisatie van onze 900.000 te bouwen woningen tot 2030: kalkhennep als constructiemateriaal, houtskeletbouw woningen, kurk als plaatmateriaal of allerlei andere biobased materialen dat samengeperst is als plaat. De bouwsector is verantwoordelijk voor 11 procent van onze CO2 uitstoot in Nederland: een grootschalige overstap naar biobased materialen kan dat zeker halveren op korte termijn.

Als wij onze (bestaande) gebouwen duurzamer willen maken is een BTW-verlaging op (bio-based) isolatie een eerste goede stap. Het geeft zekerheid naar burgers door een lagere investering maar zorgt er ook voor dat je het niet hoeft voor te schieten, wat een nadeel is bij subsidies. En je weet zeker dat er middelen beschikbaar zijn omdat veel subsidies halverwege een jaar al zijn overschreven of gewoon op zijn.

Het is natuurlijk ook vreemd dat eigenaren van woningen meer Onroerend Zaak Belasting (OZB) betalen als zij een energie A-label hebben ten opzichte van een gelijksoortige woning met een G-label; puur en alleen omdat energiezuinige huizen meer (geld) waard zijn. Je zou dat moeten omdraaien om zo woningcorporaties, beleggers en huiseigenaren te stimuleren hun woningvoorraad meer energiezuinig te maken. Als je dat slim berekent (balancerende vaten) kost het de overheid niets.

Een volgende meer structurele stap is de belasting op arbeid te verlagen en die op nieuwe (virgin) bouwmaterialen met een hoge milieuimpact te verhogen: mede door ons uitgevoerd onderzoek laat zien dat de businesscase van circulaire projecten daarmee 1 tot 7 procent aantrekkelijker is dan ‘traditioneel bouwen’, 50 procent CO2 besparing oplevert en in ons verdiepende onderzoek horen we mooie verhalen over toegenomen werkgeluk. Ook hier gelden de balancerende vaten: het hoeft de oveheid geen geld te kosten.

Wat ik zo bijzonder vind, is dat we al onderscheid hebben in BTW-tarieven, maar dat ik dat in veel gevallen niet begrijp. Dat zal vast met historische keuzes te maken hebben, maar de vraag is of we met het beleid uit het verleden, de toekomst in moeten gaan? De vraag stellen is hem beantwoorden. De verhoging van het BTW-tarief van schilderen leidde destijds tot fors uitstellen van onderhoud aan gebouwen met grote werkloosheid onder schilders. Kortom, in de bouw kan BTW-verandering zeker van invloed zijn zodat we met elkaar investeren in het verduurzamen van onze woningen en onze gasrekening verlagen. En dan verlagen we niet alleen het tarief op het materiaal, maar ook op de arbeid en aanverwante investeringen; immers voor het plaatsen van een voorzetwandje, heb je ook andere materialen nodig en mensen om het te doen.

Conclusie: laten we onze maatschappelijke opgaven die we hebben, ook vertalen in ons fiscale beleid!