Afvalscheiding bij hoogbouw - het kan

Afgelopen mei verscheen het rapport Verbetering afvalscheiding in de hoogbouw. Meer bronscheiding van gfe in steden door gedragsverandering voor het Uitvoeringsprogramma VANG Huishoudelijk Afval. Het vierjarig onderzoek wat tot het rapport heeft geleid, had tot doel om te kijken welke instrumenten werken en welke niet. Niet om maximaal effect te bereiken. 

Het rapport geeft als een van de uitkomsten een menukaart met interventies die zijn getoetst in de praktijk. Het rapport stelt hierbij dat er drie interventies zijn die de grootste effectiviteit hebben, te weten: ‘opslag in huis faciliteren’, ‘groepsdoelen stellen en feedback’ en ‘attitude beïnvloeding (nut afvalscheiding)’. Deze drie interventies lijken ook praktisch en financieel haalbaar.

Een van de andere resultaten en conclusies is dat de inzet op het scheiden van gfe (groente- en fruitafval en etensresten) in de Nederlandse hoogbouw ‘een aantoonbare impact op een transitie naar een circulaire economie’ heeft. De rest van de resultaten en conclusies is ook zéér nuttig leesvoer en kan onder genoemde titel op het internet (in pdf-formaat) worden gevonden. Één conclusie van het rapport is belangrijk: het eerst testen van de interventies in een kleinere setting (‘pre-testen‘). Hier ligt het begin van de aanpak om afvalscheiding in de hoogbouw aan te pakken.

Zo werd in 2012 door Pieter Reus en collega’s van de toenmalige Milieudienst SRE (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven) een proef uitgevoerd in een flat in Nuenen, waarbij de hoeveelheid restafval per bewoner werd teruggebracht van 254 kilogram per persoon per jaar naar 67 per persoon per jaar. De hoeveelheid restafval per Nederlander schommelt in de meeste gevallen tussen de 200 tot 250 kilogram per persoon per jaar, in de grote steden ligt dat hoger.

Interventies zijn in Nuenen in samenspraak gegaan met de bewoners, zoals gratis biozakjes met gfe-emmertje, papiercontainer alléén toegankelijk voor bewoners, en vervuiling bij de containers direct opruimen. Ook hier is de informatie gedeeld bij seminars en dergelijke.

Gescheiden afval inzameling is dus ook bij de hoogbouw goed mogelijk, maar zoals het Vang-HHA rapport al stelde; eerst testen in een kleinere setting. Daarbij is het snel verspreiden van informatie belangrijk tussen gemeenten, om gescheiden afvalinzameling in de hoogbouw sneller succesvol door te voeren. Zo zitten de grote gemeenten nu bij elkaar in het platform ISA: Innovatie Stedelijke Afvalinzameling. Hierbij zal de oncomfortabele werkelijkheid van een economische ‘lock-in’ van investeringen in logistiek en afvalverwerking bij de keuze van kennis-partners een belangrijke rol spelen. Vooruitgang is niet altijd een juichverhaal: doorzetten is vereist!

Jan-Henk Welink
Lees hier meer columns van Jan-Henk Welink