Onderzoek: fatbike op papier veilig

Hoe graag veel gemeenten, politie en artsen ook willen, aparte regels voor fatbikes zijn zinloos. Dat blijkt uit een rapport dat in opdracht van PVV-minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) is gemaakt. De fatbike zou zelfs veiliger zijn dan andere fietsen.

Stabiele rijligging

Die opmerkelijke conclusie staat in het vandaag openbaar gemaakte onderzoek van  DTV naar de mogelijkheden om in wetgeving een aparte voertuigcategorie voor fatbikes te maken. Vanwege de dikke banden zou de fatbike volgens de onderzoekers juist veiliger zijn dan andere fietsen:  ‘Bredere banden zorgen voor een stabielere rijligging, maken de fiets minder kwetsbaar voor oneffenheden in het wegdek en voegen extra rijcomfort toe.’ Ook de lage instap is een pluspunt: een lage zit en de mogelijkheid om snel de voeten aan de grond te kunnen zetten (wat bij veel fatbikes het geval is), bieden verkeersveiligheidsvoordelen ten opzichte van fietsen met een hoog frame en een hoge zit.’

Verkeersongelukken

In verband met de vele verkeersongelukken met fatbikes, nam de Tweede Kamer in september vorig jaar een motie aan met daarin het verzoek voor fatbikes een minimumleeftijd van 14 jaar en een helmplicht in te voeren. Naar aanleiding van die motie vroeg de minister DTV onderzoek te doen naar de mogelijkheden om in wetgeving een aparte voertuigcategorie voor fatbikes te maken. Op dit moment valt de fatbike namelijk onder de fiets met trapondersteuning, waardoor aparte regels voor fatbikes nu niet mogelijk zijn.

Omzeilen

De onderzoekers raadpleegden diverse experts en stakeholders met kennis van het voertuig en de voertuigtechnologie, alsook de impact op de verkeersveiligheid. Dat waren BOVAG, RAI Vereniging, Fietsersbond, Inspectie Leefomgeving en Transport, RDW, SWOV, TNO, politie en enkele fabrikanten. Volgens de onderzoekers waren zij ‘eensgezind over het feit dat het een heilloze weg is om juridisch onderscheid te maken tussen fatbikes en ‘normale’ elektrische fietsen.’ Het belangrijkste argument: elk kenmerk dat wordt gekozen om onderscheid op te maken, is eenvoudig te omzeilen.

‘Het makkelijkste voorbeeld is banddikte: als we morgen een helmplicht invoeren voor fietsen (fatbikes) met een banddikte van meer dan 8,0 cm, worden vanaf overmorgen alleen nog fatbikes gemaakt (en verkocht) met een banddikte van 7,9 cm. Bovendien zijn er ook ‘gewone’ fietsen met dikke banden die door deze maatregel zouden worden geraakt’, aldus het rapport.

Strengere eisen

Daarbij is het volgens de experts aannemelijk dat dikke banden juist veiliger zijn dan dunne banden. Dat maakt het moeilijk te beargumenteren om voor het gebruik van fietsen met dikke banden strengere eisen te stellen dan voor fietsen met dunne banden. Wetgeving die gericht is op maatregelen specifiek voor de fatbike zal volgens het onderzoekersrapport in de praktijk ‘weinig tot geen zoden aan de dijk zetten.’

Gebruik

Waar volgens de stakeholders vooral naar moet worden gekeken is wat nu het exacte probleem is dat moet worden opgelost:  ‘Zijn de kenmerken van het voertuig het probleem? Gaat het erom hoe het voertuig gebruikt wordt? Worden de problemen veroorzaakt door wie het voertuig gebruikt? Pas als duidelijk is welk probleem we precies moeten oplossen, kan bepaald worden welke maatregelen hiervoor het beste kunnen worden genomen.’  Een veelgehoorde opmerking van de experts is dat het probleem van de fatbike voornamelijk is gelegen in de wijze waarop deze wordt gebruikt.