Yes minister

De Raad van State evalueert namelijk ook de financiële verhouding. De laatste keer, in 2016, adviseerde die Raad relatietherapie voor deze verhouding. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken had die evaluatie simpelweg kunnen kopiëren. Maar ze koos ervoor om het beleid zelf opnieuw te evalueren.

Zo’n gevalletje ‘de slager keurt zijn eigen vlees’ is toegestaan. En erg handig als de uitkomst van de zelfevaluatie moet zijn dat het rijksbeleid fantastisch is. Dus u raadt al wat de uitkomst van de zelfevaluatie is: Binnenlandse Zaken heeft fantastisch gepresteerd in de financiële verhouding. Als bewijs voert de minister aan dat de gemeenten in 2016 minder ontevreden waren dan in 2014. Wel waren diverse kritische kanttekeningen onvermijdelijk. Om die kanttekeningen zo weinig mogelijk aandacht te geven, stuurde minister Ollongren die zelfevaluatie vrijdag 21 december naar de Tweede Kamer. Die was toen al met kerstreces. ‘Yes minister’ in optima forma.

Om een objectief sausje aan de zelfevaluatie te geven, vroeg de minister twee hoogleraren om die evaluatie te beoordelen. De ene hoogleraar kwam met een beetje kritiek, de andere met meer. Wat nu? ‘Yes minister’ gaf weer het antwoord. Die beoordelingen van de twee hoogleraren werden niet naar de postvakjes van de Tweede Kamerleden gestuurd maar in de bibliotheek van de Kamer ter inzage gelegd. Daar komt niemand meer sinds internet is uitgevonden, dus dat is een veilige plek. Om precies te zijn: de minister beweerde dat ze beide beoordelingen direct ter inzage had gelegd. Maar in werkelijkheid legde ze op 21 december alleen de positiefste beoordeling ter inzage in de bibliotheek.

De beoordeling die meer kritiek bevatte, hield ze zes weken achter. Niemand die erom vroeg. Haar list werkte. Pas eind januari legde ze die tweede ook ter inzage in de bibliotheek. De volledige trukendoos is opengetrokken om te zorgen dat niemand de kritiek zou lezen. Waaruit de kritiek bestond? Dat alle kortingen op het gemeentefonds niet passen bij het systeem. En dat Binnenlandse Zaken belemmert dat de gemeenten doelmatig kunnen werken. Yes minister, voor feiten die iedereen al kent.