Rekening gemeente

Zelden leek de start van een kabinet voor gemeenten zo veelbelovend als het derde onder leiding van premier Rutte. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken (BZK), tot voor haar aantreden nog lid van het Amsterdamse college van B&W, noemde het zelf een wethouders-kabinet. Van de 16 bewindspersonen waren er immers 11 ooit wethouder.

En dan was daar natuurlijk de startnota van het kabinet waarin, door een wijziging van de normeringssystematiek, werd aangekondigd dat vanaf 2020 vele honderden miljoenen euro’s extra van het rijk naar de gemeenten gaan vloeien.

Daarna begon het Haagse gegoochel met cijfers. Bij herhaling strooide BZK persberichten uit waarin stellig werd verkondigd dat er nog meer extra geld – 1,4 miljard en 600 miljoen euro – richting gemeenten ging. Dat niemand kan laten zien waarop die blije berichten zijn gestoeld, maakte niet uit. De voornaamste boodschap die er vanuit gaat is dat gemeenten zwemmen in het geld.

De gevolgen laten zich raden. Mede door de misleidende informatie als verzamelde gemeenten niet krachtig te weerspreken, legt Den Haag steeds meer rekeningen bij ze neer. Het kabinetsplan om massaal vliegtuigwrakken uit WOII te laten opgraven? De kosten past BZK bij uit het gemeentefonds. Een hogere vergoeding voor raadsleden van kleine gemeenten? Hartstikke noodzakelijk, vindt BZK. O, ja. De extra kosten worden betaald uit het gemeentefonds. De miljoenentekorten die gemeenten dit en volgend jaar opnieuw hebben op de post jeugdzorg, zoals onderzoek van Binnenlands Bestuur en NOS deze week aantoonde?

Kunnen gemeenten volgens minister De Jonge, oud-wethouder van Rotterdam, betalen uit het extra geld dat ze in het gemeentefonds hebben gekregen. Nieuw wordt de volgende discussie: de financiering van de klimaatmaatregelen. Gemeenten hebben met de andere overheden in het Interbestuurlijk Programma (IBP) plechtig beloofd daar werk van te gaan maken. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten probeerde deze week de vlucht naar voren te nemen door achteraf als randvoorwaarde voor deelname te stellen dat het rijk met extra geld over de brug moet komen. Ook zo benieuwd naar het antwoord?