Matig draagvlak groter lokaal belastinggebied

Het voornemen gemeenten meer belasting laten heffen en de rijksbelastingen te verlagen valt bij de meeste burgers niet in goede aarde. Ze hebben meer vertrouwen in het rijk.

Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur onder 1.373 gemeenteambtenaren en 2.192 burgers. Ambtenaren blijken verdeeld over de optie de gemeentebelastingen te verhogen in ruil voor verlaging van de rijksbelastingen: de helft vindt het een (heel) goed idee, terwijl 40 procent het niet zo’n goed of slecht idee vinden. Burgers blijken nog wat sceptischer: een derde (34 procent) is er voorstander van, terwijl bijna de helft (45 procent) het niet zo goed tot slecht vindt. En dat terwijl het uitgangspunt toch is dat burgers per saldo niet meer belasting gaan betalen. Overigens kan het één op de tien burgers niet zo veel schelen aan wie hij zijn centen kwijt raakt.

Weinig vertrouwen
Onder burgers bestaat wat meer terughoudendheid over de grotere rol van gemeenten in de belastingheffing dan onder ambtenaren. Zo heeft net iets minder dan de helft van de burgers het vertrouwen dat gemeenten op een goede manier omgaan met het heffen van lokale belastingen. Ze vinden dat het beter is als het rijk belastingen heft, omdat het rijk bij de verdeling van de belastinggelden vervolgens rekening kan houden met de behoeften van verschillende gemeenten. Gemeenteambtenaren hebben er in meerderheid wel vertrouwen in dat hun bestuurders op een goede manier omgaan met het heffen van lokale belastingen. Slecht 15 procent van de gemeenteambtenaren vindt dat het rijk beter omgaat met het belastinggeld dan de eigen gemeente. De meeste gemeenteambtenaren zouden het overigens terecht vinden als gemeenten meer mogelijkheden krijgen om belasting te heffen, nu zij meer taken hebben gekregen op het gebied van onder ander jeugd, werk en zorg.

Claim grote steden
Burgemeester Rob van Gijzel pleitte vorige week in de Tweede Kamer nog voor een verruiming van het lokaal belastingdomein, speciaal voor grote steden. Op die manier kan volgens hem het geld dat  door economische activiteit wordt verdiend, ook in de regio worden geïnvesteerd om de economie nog meer te stimuleren. ‘Er zit nu geen relatie tussen besteedbare middelen en de economische ontwikkeling van de steden. En dat is vreemd, want wij trekken er hard aan. In de regio Eindhoven hebben we de laatste vijf jaar zo’n 40 Taiwanese bedrijven aangetrokken. Dat brengt veel werkgelegenheid, maar het kost ons ook veel geld. Bijvoorbeeld aan de fysieke en culturele infrastructuur, maar ook een Internationale School die we nu zelf betalen’, aldus Van Gijzel.

Systeem onder druk
‘Die hoogwaardige voorzieningen kunnen we in steeds mindere mate opbrengen. Daarom is een verruiming van het lokaal belastinggebied noodzakelijk. Dit is geen plat pleidooi voor meer geld, het raakt aan een fundamenteler probleem: het raakt de betaalbaarheid van onze stad’, stelt hij. ‘Als we zelf geld van onze economische activiteiten zouden overhouden, kunnen wij dit veel effectiever in onze economie stoppen, dan het rijk van bovenaf. Als je deze realiteit vergelijkt met hoe we het in Nederland hebben georganiseerd, dan moeten we tot het besef komen dat ons centraal gestuurde systeem onder druk staat.’