Te scherpe bochten

Ze ontdekten: ‘Bij veel ongevallen waarbij de automobilist uit de bocht is gevlogen, blijken de bochten te scherp en stonden ze slecht aangegeven.’ Ook interessant: ‘Bomen staan vaak te dicht naast de weg.’

Alleen in een bijzinnetje doet de stichting de suggestie dat automobilisten wat langzamer moeten rijden in de bochten. Geweldig, zulke conclusies. Ongevallen liggen maar voor een klein deel aan de bestuurder.

Zo is het ook bij gemeenten. Ook daar gaat wel eens wat mis, worden wel eens brokken gemaakt – dat kan niet anders bij meer dan 400 gemeenten, meer dan 1.500 bestuurders, burgemeesters en wethouders, hoge en lage ambtenaren, individuen en groepen, die samen meer dan 60 miljard euro per jaar uitgeven. Als er iets mis gaat, dan ligt dat maar voor een klein deel aan die bestuurders.

Nee, als er bij de gemeenten iets mis gaat, dan ligt dat aan de rente, aan de gestegen werkloosheid, komt het door het instorten van de woningmarkt en het instorten van de kantorenmarkt, of het ligt aan het Rijk. Geweldig, zulke conclusies.

Maar net als de SWOV een klein bijzinnetje schreef over de bestuurder, durf ik te stellen dat gemeenten ook verkeerde beslissingen nemen. Als een project tegenvalt en de gemeente daardoor een probleem krijgt, dan ligt dat vaak niet zozeer aan de tegenvallende markt maar vooral aan degene die heeft besloten tot dat project. Zeg maar degene die aan het stuur zat. Soms is dat een ambitieuze politicus, soms is dat een ambtenaar of een afdeling die een verkeerde onderbouwing van dat project aanleverde: het komt door de beslissing die is genomen om een riskant project te beginnen. Als het goed is, is er een evenwicht in de beslissingen.

Niemand mag in zijn eentje een riskant project kunnen doordrukken – ongeacht of dat een ambitieus bouwproject, een ambitieuze financiële constructie, of wat dan ook is. Tegenover een politiek bestuur moet een ambtelijk apparaat staan dat waarschuwt voor de gevaren. Niet eenmaal, maar voortdurend. Tegenover ambitieuze bouwers moeten gedegen financieel deskundigen staan. In het verkeer is het type ‘gevaarlijke bestuurder’ eenvoudig te beschrijven. De SWOV doet dat ook: ‘jonge, onervaren mannelijke automobilisten.’ Vaak vinden ze zichzelf fantastische bestuurders. Gelukkig zijn die vaak te herkennen aan hun type auto.

Zo kunnen we ook eenvoudig beschrijven wie zorgen voor de risico’s bij gemeenten: ambitieuze ambtenaren of politici die altijd hun zin krijgen. Ook zij vinden zichzelf vaak geweldige bestuurders. Helaas staat nooit in een stresstest en in een risicoparagraaf of de gemeenten zulke types heeft...