Kabinet stemt niet af met VNG wegens ‘verschil in perspectief’

Het kabinet heeft eenzijdig besloten een Kamerbrief over de nieuwe berekeningswijze van het gemeentefonds niet met de VNG af te stemmen, vanwege een verschil in perspectief over de financiële situatie van gemeenten vanaf 2026. Dat laat het kabinet weten naar aanleiding van Kamervragen over berichtgeving door Binnenlands Bestuur.  

Motie

Kamerleden Chakor (GroenLinks-PvdA) en Van Nispen (SP) dienden afgelopen november een motie in waarmee ze de regering verzochten ‘de financiële effecten en voor- en nadelen van de nieuwe berekeningswijze taakmutaties samen met medeoverheden inzichtelijk te maken’. Het kabinet besloot uiteindelijk die brief zelfstandig op te stellen en enkel ter informatie met de decentrale overheden te delen.  

Zorgen ambtenaren

Ambtenaren van het ministerie van Financiën lieten de minister bij het verzenden van die brief weten dat de VNG waarschijnlijk niet blij zou zijn met het gebrek aan overleg. Zo berichtte Binnenlands Bestuur iets meer dan een maand geleden op basis van de stukken behorende bij de Kamerbrief.

Kamervragen

Ook gaven zij aan te vermoeden dat de indieners van de motie dit deden op aansturing van de VNG. Chakor reageerde tegenover dit medium kritisch over de gang van zaken, noemde het ‘onbestaanbaar’ dat het kabinet de VNG en het IPO ‘buitensluit’ en kondigde Kamervragen aan.

Waarom niet?

Ook Van Nispen en SGP-Kamerlid André Flach zetten hun handtekening onder die vragen. Ze wilden onder andere duidelijkheid van het kabinet over de motivatie om de VNG en het IPO niet te betrekken bij het opstellen van de brief. Terwijl dit wel in de motie was verzocht. Staatssecretaris Tjebbe Van Oostenbruggen laat weten dat deze keuze is gemaakt omdat er een verschil in inzicht bestaat over het financiële perspectief van gemeenten.

Verschil in inzicht

‘Dit verschil in perspectief hebben de Staatssecretaris Fiscaliteit, Belastingdienst en Douane en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties doen besluiten de brief enkel ter informatie met de decentrale overheden te delen’, aldus Van Oostenbruggen. Dit zou zijn gebleken na meerdere gesprekken die plaatsvonden tussen november 2024 en februari 2025.

Al genoeg compensatie

Het kabinet zegt van mening te zijn dat het schrappen van de opschalingskorting in combinatie met het vervroegd invoeren van de bbp-systematiek en het dempen van de impact daarvan, gemeenten voldoende financiële zekerheden biedt. ‘Ook voor 2026 tot en met 2029 vindt compensatie plaats. Deze is zodanig dat dit per saldo voor de periode 2026 tot en met 2029 resulteert in een plus van 675 miljoen euro voor gemeenten en 44 miljoen euro voor provincies. Daarnaast ontvangen gemeenten aanvullende middelen voor de uitgavenstijging bij de Wmo.’