Scholen nog niet tevreden over financiering

EDventure, de branchevereniging van onderwijsadviesbureaus, ondervroeg tweehonderd schoolleiders van Nederlandse basisscholen over de nieuwe wijze van financiering. Met de invoering van de lumpsum twee jaar geleden in het basisonderwijs - het voortgezet onderwijs stapte in 1996 al over op de nieuwe systematiek - krijgen schoolbesturen één zak geld van het ministerie van Onderwijs, waaruit alles moet worden betaald. Het ligt niet langer vast hoeveel geld wordt besteed aan personeel, schoolboeken en nieuwe lokalen.

Door de keuzevrijheid verbetert de kwaliteit van het onderwijs, is een veronderstelling achter deze aanpak. Maar van de tweehonderd ondervraagde schoolleiders meent slechts 42 procent dat dit klopt, waarbij velen de vrijheid als beperkt aanmerken. Bijna eenderde van de respondenten denkt dat het tegendeel waar is en dat de nieuwe wetgeving de kwaliteit van het onderwijs geen goed doet, simpelweg omdat de financiering te krap is.

Te weinig geld, te veel regels, dus te weinig ruimte om echt te kiezen, vat Annemarie Kaptein samen, directeur van EDventure. ‘Personeelskosten slokken veel geld op en de bovenschoolse besturen stellen misschien nog wel strengere regels aan de uitgaven dan het ministerie deed. Scholen houden uiteindelijk weinig keuzeruimte over, verklaren de respondenten. Ze zien de wetswijziging als een verkapte bezuinigingsmaatregel.’

Voorheen liep de geldstroom via de gemeenten, die per leerling een bedrag kregen en dat zelf verhoogden. Voordat het geld naar de scholen werd doorgesluisd konden gemeenten via lokaal onderwijsbeleid een stempel op de uitgaven drukken. In hoeverre de lumpsumfinanciering de verhouding tussen gemeenten en schoolbesturen heeft veranderd, gaat EDventure binnenkort ook onderzoeken.

Volgens Kaptein is nog niet goed te zeggen of scholen hun budget nu aan andere zaken uitgeven dan voorheen. ‘Je ziet wel dat ze geld oppotten, omdat ze nog even niet weten hoe ze het moeten besteden. Als daadwerkelijk geld overblijft, willen de scholen dat uitgeven aan meer leerkrachten en het professionaliseren van leerkrachten, blijkt uit het onderzoek.’

Voor de 3300 adviseurs die bij EDventure zijn aangesloten bevatten de onderzoeksresultaten goed nieuws.Tachtig procent van de ondervraagden vindt dat onderwijsadviesbureaus intensief betrokken moeten zijn bij het onderwijs.