Samenwerking niet financieel straffen

Samenwerkende gemeenten moeten niet langer financieel gestraft worden. Over de taken die zij gemeenschappelijk uitvoeren, moeten ze nu meer btw afdragen aan het rijk, dan gemeenten die precies dezelfde taken in eigen beheer oppakken. Onjuist, vindt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) die wil dat het kabinet voor 18 juni met een oplossing komt.

Belemmeren

‘Deze btw-nadelen belemmeren de samenwerking tussen gemeenten, terwijl het kabinet die juist wil stimuleren’, schrijft VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma in een brief aan staatssecretaris Wiebes (Financiën) en minister Plasterk (Binnenlandse Zaken). De gemeentekoepel heeft over de btw-kwestie al een paar keer aan de bel getrokken, maar tot op heden onderneemt het kabinet geen actie.

Btw-neutraal

Nadat de VNG in het laatste bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv)  opnieuw nul op het rekest kreeg, heeft zij het vraagstuk voorgelegd aan hoogleraar belastingrecht Van Norden (Tilburg University) en aan Wladimir Rouwenhorst; btw-expert en partner bij Price Waterhouse Coopers. Beiden stellen dat er fiscaalrechtelijke mogelijkheden zijn om de btw-nadelen van gemeenten bij samenwerking weg te nemen, die voor gemeenten btw-neutraal uitpakken.

Vrijgestelde prestaties

De oplossing kan onder meer liggen in btw-compensatie voor vrijgestelde prestaties. Dit zou zowel kunnen werken voor gemeenten die in een bestuursmodel samenwerken − waarbij een samenwerkingsverband bijna alle activiteiten van de deelnemende gemeenten uitvoert − als voor gemeenten die via het construct centrumgemeente hebben gekozen. Daarbij neemt een gemeente bijna alle activiteiten van andere gemeenten over. Bij dergelijke vergaande vormen van samenwerking is geen sprake van concurrentieverstoring, schrijft de VNG aan Financiën en BZK. Ook zijn er geen budgettaire gevolgen naar andere sectoren, ‘en lijkt deze oplossing dus binnen handbereik te liggen’, aldus de gemeentekoepel in haar brief.

Compensatie

Als het kabinet de btw-knelpunten niet wil oplossen, dan moet het zorgen voor een ‘adequate specifieke compensatie’, vindt de VNG. Zij heeft het kabinet verzocht om voor de Algemene Ledenvergadering van de VNG op 18 juni met een kostenneutrale oplossing te komen.