Twee gemeenten onder curatele provincie

Minimaal twee gemeenten staan dit jaar om financiële redenen onder preventief financieel toezicht van de provincie. Dat zijn Uitgeest en Vlissingen.

Begroting

Dat valt onder andere op te maken uit de besluitenlijsten van Gedeputeerde Staten van een achttal provincies. Van vier provincies is het totaaloordeel over de financiële positie van de gemeenten binnen hun grenzen nog niet duidelijk.

Ook vorig jaar stonden twee gemeenten onder verscherpt toezicht: Vlissingen en Wijdemeren. De gemeente Wijdemeren is vanaf verlost van het preventief toezicht van Noord-Holland. Dat hebben Gedeputeerde Staten besloten, nadat de gemeente erin was geslaagd een sluitende begroting voor 2024 vast te stellen.

Onderzoek bestuurskracht

Van nog niet alle provincies is vooralsnog officieel te achterhalen welke gemeenten onder preventief toezicht staan. Duidelijk is dat Drenthe, Flevoland, Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg en Overijssel geen gemeenten kennen in die categorie. Zeeland telt er daarentegen wel een met de gemeente Vlissingen, maar dat is al jaren zo.

In Noord-Holland geldt het verscherpt toezicht van de provincie in 2024 in ieder geval voor Uitgeest. Die gemeente heeft voor dit jaar een tekort van zes ton, wat zonder verder ingrijpen de jaren erna oploopt tot bijna twee miljoen euro.  Vanwege deze situatie heeft het gemeentebestuur besloten een bestuurskrachtonderzoek uit te voeren vast te kunnen stellen hoe de toekomst van Uitgeest eruit moet zien.

Zorgen

Ondanks het feit dat er slechts twee gemeenten om financiële redenen onder preventief toezicht staan – in 2021 waren dat er nog twaalf – maakt een aantal provincies zich wel zorgen over structurele tekorten op de langere termijn. Dat geldt onder andere voor Gelderland. ‘In de meerjarenbegrotingen laten de jaren 2026 en 2027 grotere structurele tekorten zien. Bovendien zijn de bedragen die onder de streep overblijven in de begroting 2024 zo’n 40 procent lager dan verwacht in 2022 bij de vorige begrotingen’, aldus gedeputeerde Helga Witjes voor Toezicht gemeentefinanciën. ‘Gemeenten krijgen het financieel steeds moeilijker. Incidentele bijdragen van het rijk zorgen niet voor zekerheid op lange termijn.’

In buurprovincie Overijssel klinken soortgelijke geluiden. Zo voorziet het provinciebestuur in Zwolle dat in 19 van de 25 gemeenten over een paar jaar een financieel tekort ontstaat. Zorgen daarover heeft de provincie gedeeld met het ministerie van Binnenlandse Zaken.