Rechtbank: Wob-verzoek publiek belang
De rechtbank in Dordrecht vindt dat gemeenten geen leges mogen heffen voor de afwikkeling van een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De rechtbank in Den Haag kwam dit voorjaar al tot een vergelijkbaar oordeel.
Geen dienst
De Dordtse rechtbank stelt dat een Wob-verzoek niet als ‘dienst’ voor een individu kan worden aangemerkt, en dat er om die reden geen leges mogen worden geheven. ‘Het recht op openbaarmaking ingevolge de Wob dient uitsluitend het publieke belang van een goede en democratische bestuursvoering’, aldus de meervoudige bestuurskamer van de rechtbank. Concreet mogen gemeenten alleen de kosten van gemaakte kopieën in rekening brengen, blijkt uit de uitspraak.
Factuur
De bestuursrechters in Dordrecht bogen zich over een rekening van ruim 1100 euro die de gemeente Leerdam had verstuurd naar RTL Nieuws. De redactie van deze nieuwsrubriek had bij alle gemeenten de declaraties van burgemeesters en wethouders opgevraagd. Van 35 gemeenten ontving RTL hiervoor een factuur.
Protest
Een deel van deze gemeenten krabbelde terug nadat journalist Brenno de Winter dit voorjaar door de rechtbank in Den Haag in het gelijk was gesteld in een vergelijkbare procedure. Uiteindelijk maakte RTL naar ruim 20 gemeenten onder protest het gefactureerde bedrag over.
Gevecht
Volgens RTL-onderzoeksjournalist André Tak zal zijn werkgever de betaalde bedragen terugvorderen als alle lopende zaken zijn afgehandeld. RTL heeft zelf nog een procedure lopen tegen de gemeente Landgraaf, Brenno de Winter is nog in een juridisch gevecht verwikkeld met de gemeente Heerlen. De uitspraken in beide zaken worden komend voorjaar verwacht, waarbij vervolgens nog wel de mogelijkheid van hoger beroep open staat. Ook de gemeente Leerdam, die overigens niet ter zitting verscheen, kan nog in hoger beroep.
Kaag en Braassem
De gemeente Kaag en Braassem, die eerder een procedure tegen Brenno de Winter verloor en door de rechtbank in Den Haag in het ongelijk werd gesteld, legde zich bij deze uitspraak neer en ging niet in hoger beroep.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
@jaap
1. Jouw redenering is gebaseerd op de aanname dat de media geen publiek belang dienen omdat het bedrijven zijn. Schrikbarend dat je zo denkt. Wat voor media had je dan gewild? Staatsmedia?
2. Als jouw redenering zou kloppen, zou je als bedrijf de belastingdienst ook een factuur moeten sturen voor het opstellen van je BTW-opgaaf. Het kost namelijk behoorlijk wat inspanning om te voldoen aan die wettelijke plicht, en dat allemaal om het werk van de belastingdienst gemakkelijker te maken.
Wordt een beetje moe van mensen die er ineens George Orwell met de haren bij moeten slepen. UIt gemeenschapgeld wordt een dienst (informatie) verleend waar het gros van de belastingbetalers niet om heeft gevraagd. Die moeten dus ook niet met de kosten daarvan worden opgezadeld. Hopelijk dat of een hogere rechter hier een streep doorhaalt of dat de regering door aanpassing van de wet de rechter terug in zijn hok fluit. Want wat zitten ze toch graag op de stoel van het bestuur.
Het spijt me dat je moe van me wordt.
In deze discussie komen twee stellingen naar voren:
1. Media dienen geen publiek belang
2. Rechters moeten terug in hun hok
Op welke manier moet dit mij als burger vertrouwen geven in de overheid?
Wanneer particulieren hieraan beginnen vrees ik een tsunami aan aanvragen die tot misbruik van de WOB kan leiden. Om dat misbruik te voorkomen lijkt mij het vragen van leges of onkostenvergoeding wel een mogelijkheid tot ''afscrikking''. Veel gemeenten zetten gegevens als door RTL gevraagd al op hun Internetsite, waar je ook al beleidsstukken kunt terugvinden, nog voor ze in Commissie en/of Raad besproken en geaccordeerd zijn.
En voor degene die achteraf een stuk wil raadplegen, is het wenselijk dat een gemeente op haar site een zoekmachine plaatst.
Zoals journalist Brenno de Winter in eerdere discussies over dit onderwerp heeft aangegeven, snijdt jouw "tsunami-argument" geen hout. In de huidige praktijk mogen er geen leges gevraagd worden. Toch is er in Nederland geen tsunami van WOB-verzoeken. Sterker nog, in Nederland is het aantal informatie-verzoeken in vergelijking met andere Europese landen relatief laag.
Je "afschrikkings-argument" snijdt ook geen hout. Het legaliteitsbeginsel verbiedt het treffen van maatregelen zonder wettelijke grondslag. Leges zijn bedoeld om onkosten te compenseren, en niet om mensen af te schrikken.
En dat is maar goed ook. We moeten juist blij zijn als mensen zich betrokken voelen bij wat de overheid doet, en hier kritisch over willen meedenken op basis van feitelijke informatie. De overheid roept al jaren dat burgers meer betrokkenheid moeten tonen. Dan moet je ze natuurlijk niet gaan afschrikken.
Inderdaad biedt internet de mogelijkheid om alle openbare documenten op een goedkope manier laagdrempelig toegankelijk te maken.