Overheid moet geen data-ondernemer zijn
De overheid concurreert oneerlijk met het bedrijfsleven als zij commerciële activiteiten ontplooit met de grote hoeveelheden data waarover zij beschikt. Dat betogen twee juristen in Automatisering Gids.
Bochten afsnijden
Het is te onduidelijk wat (semi-)overheidsorganisaties mogen doen met hun gegevens. Het KNMI, het Kadaster, de Rijksdienst voor het Wegverkeer en de Kamer van Koophandel beschikken elk over informatie waarmee zij door de ontwikkelingen op ICT-gebied steeds makkelijker commerciële activiteiten kunnen ontplooien in de vorm van online diensten en toepassingen voor mobiele telefoons. Commerciële bedrijven die diezelfde informatie tegen betaling van de overheid hebben gekregen zien zich beconcurreerd door een overheid die daarbij bochten afsnijdt. Overheidsinstellingen kunnen de informatie immers met minder kosten (mede door het ontbreken van belasting) en sneller aanbieden. Marktpartijen zien hun investeringen waardeloos worden, betogen de advocaten Louise de Gier en Joost Gerritsen.
Onzorgvuldig
De VerkeersInformatieDienst heeft in 2003 van de voorzieningenrechter al gelijk gekregen, toen de overheid zelf actuele verkeersinformatie ging verspreiden via een sms-dienst en via een separate website. Het is dan wel een wettelijke taak, maar de verspreiding van verkeersinformatie was al aan de markt overgelaten en daarop terugkomen is onzorgvuldig, oordeelde de rechter.
Rechtszekerheid
Besparingsdruk, onduidelijkheid over wat precies mag en nieuwe technologische ontwikkelingen zorgen er toch voor dat overheidsorganisaties opnieuw in de verleiding komen informatie te vercommercialiseren, ook al is er legio regelgeving – ook Europese – die daar beperkingen aan stelt. Er moet meer rechtszekerheid zijn voor kaartenmakers, meteo-bedrijven en andere commerciële exploitanten van overheidsinformatie, vinden De Gier en Gerritsen. Als enige oplossing zien zij het gezamenlijk optrekken van overheid en bedrijfsleven in een publiek-private samenwerking.
Reacties: 15
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Stel dat het alleenrecht voor het maken van toepassingen op basis van Open Data bij marktpartijen zou liggen, dan is het voor burgers niet eenvoudig vast te stellen of deze toepassing ook werkelijk in belang van de burger werkt, de toepassing zal in ieder geval niet in het nadeel van de marktpartij werken.. Of, als een toepassing commercieel niet aantrekkelijk is, wordt deze dan wel gemaakt door marktpartijen? Waardoor dan dus "gaten" ontstaan in de dienstverlening die kan worden aangeboden op basis van Open Data?
Open Data is.. Open Data, en dat betekend ook dat iedereen met deze data aan de slag mag (moet?), ook overheidsorganisaties, vooral als dat tot een betere bediening van de burger leidt. Natuurlijk onderschrijf ik ten volle de conclusie van de auteurs, dat samenwerking tussen Markt en Overheid zal leiden tot een meest optimale ontwikkeling. En laten Overheid en Markt dan vooral elkaar aanvullen in plaats van "beconcureren"!
Voorbeeld: de VerkeersCentraleNederland (VCNL) heeft als een wettelijk vastgelegde taak het verkeersmanagement op de Nederlandse Rijkswegen. Snelheidsaanduidingen in de matrixborden boven rijstroken, aanzetten van spiststroken, reageren op ongeluksituaties, etc. Daartoe wordt informatie verzameld over snelheden op snelwegen. Daarmee kun je ook verkeersinformatie maken over files en reistijden. Het publiceren van die service-informatie is echter geen directe overheidstaak, maar wordt aan de markt gelaten. De overheid maakt wat dat betreft dus ook geen kosten.
Ander voorbeeld KNMI. De wettelijke taak daar is het kunnen waarschuwen van de burger voor extreem gevaarlijk weer. Om dat goed te kunnen maakt het KNMI dagelijks weerberichten en voorspellingen. Daar het aantal momenten dat sprake is van gevaarlijk weer in maatschappij ontwrichtende zin, erg beperkt is, is de produktie aan dagelijkse weerberichten, zo gezien in 99% van de gevallen eigenlijk overbodig. Wat doe je dan toch nog met die informatie, je verspreidt het naar de markt met de bedoeling dat die het verder publiceren. Dat het KNMI verspreidt en de markt publiceert is zelfs in de wet op het KNMI vastgelegd.
De discussies over de de verhouding Markt-Overheid en het hergebruik van overheidsinformatie zullen nog wel even duren. Neem alleen maar de problematiek publieke en private omroepen. Denk dat we wat dit betreft nog maar aan het begin staan van veranderingen waarbij allerlei onnodige overheidsactiviteiten worden uitgebannen.
Ik ben het helemaal met u eens. Het idee dat informatie die burgers verplicht aan de overheid moeten geven, vervolgens "eigendom" is van de overheid, is een zieke vorm van magisch denken. De overheid mag helemaal niks met mijn gegevens, behalve ze gebruiken voor het doel waarmee ik die heb verstrekt. En dat doel moet in de wet staan en aan mij van te voren netjes kenbaar zijn gemaakt.
het doet een beetje denken aan de foto's die Google Earth van je straat en je voorgevel maakt (met jou erbij), en daar dan vervolgens geld mee verdient.
Of die farmaceutische bedrijven die het DNA van een plantje ontdekken en dan vervolgens claimen dat zij die kennis wel mogen gebruiken om die plantjes te vermenigvuldigen, maar anderen niet. Foei, zijn al die plantjes zelf in overtreding als ze geen eigendom zijn van de farmaceut maar zich toch voortplanten! En ook de indianen die de plantjes al eeuwenlang als medicijnen gebruiken.
Niet alles mag je als handelswaar beschouwen.
Los daarvan merk ik op het ook met u eens te zijn, maar zoals gezegd het is het onderwerp niet.
Bijvoorbeeld:
- de vrijwillige verzekering bij het SVB (government to citizen of G2C)
- de vrijwillige arbeidsongeschiktheidsverzekering van UWV (G2C)
- de verhuur van gevangenissen aan België. In de UK en US worden gevangenissen ook door marktpartijen geëxploiteerd. (government to government)
Voor ieder voorbeeld moet dan ook nog eens goed kijken of er inderdaad sprake is van marktfalen, commerciële tarieven, etc.
Wie vult aan?