2014 wordt duur jaar zonder btw-compensatie

Het afschaffen van het btw-compensatiefonds kost gemeenten gemiddeld 125 euro per inwoner. Op de rol staande verbouwingen van bijvoorbeeld gemeentehuizen worden vanaf 2014 opeens miljoenen duurder.

Uitbesteden taken

Eén van de bezuinigingen die het kabinet Rutte II heeft ingeboekt, is de afschaffing van het btw-compensatiefonds. Om te bevorderen dat gemeenten meer taken gingen uitbesteden, konden ze vanaf 2003 de btw terugvorderen via dat fonds. Aan die praktijk maakt het kabinet een einde. Enerzijds omdat een evaluatie aantoonde dat het gewenste effect uitbleef, anderzijds omdat afschaffing de staatskas geld oplevert.

Gemeentefonds

Decentrale overheden kregen tot dusver elk jaar ongeveer 3 miljard euro aan btw gecompenseerd. Dat bedrag, minus een korting van 550 miljoen euro, wordt teruggestort in het gemeente- en provinciefonds. Die terugstorting vindt pas plaats vanaf 2015. Echter, vanaf 2014 kunnen gemeenten al geen beroep meer doen op het compensatiefonds. Gemeenten en provincies worden in 2014 dus geconfronteerd met een geschat tekort in de exploitatie van 2,5 miljard euro. Zij zullen dat bedrag op een of andere manier moeten voorfinancieren.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Waar de afschaffing de schatkist een half miljard euro oplevert, is het nadeel  voor de gemeenten. Dat ze, vooruitlopend op de invoering van de maatregel, in 2014 al geen declaraties meer kunnen indienen bij het fonds, leidt volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten tot liquiditeitsproblemen. Gemeenten moeten in 2014 weer een zogeheten bruto begroting, inclusief btw dus, opstellen. Per saldo, zo heeft Pauw-directeur Dirk Jans becijferd, betekent dat gemiddeld toch al gauw 125 euro aan extra lasten per inwoner. Pauw is het door de meeste gemeenten gebruikte systeem om de gemeentefondsinkomsten te berekenen.

Verbouwing gemeentehuis duurder

Net als voor de meeste gemeenten, komt voor Peel en Maas de afschaffing heel ongelukkig uit. Voor 2014 heeft de Limburgse gemeente een piek in de investeringen, waaronder een grootscheepse vernieuwbouw van het gemeentehuis. Er is een krediet nodig van 18 miljoen euro om die verbouwing uit te voeren. De dekking is in principe rond. Volgens financiënwethouder Peter Fleuren (CDA) wordt de verbouwing van het gemeentehuis op die manier 3,5 miljoen euro duurder. ‘In totaal hebben we in 2014 voor 25 miljoen euro aan extra investeringen gepland, zeg maar buiten het normale investeringsritme om. Met name in onze dorpskernen. Het vervelende is dat we niet meer terug kunnen: veel aanbestedingen zijn al de deur uit’, zegt hij.