Ons Griekenland

Ik denk van wel. Wij hebben ons eigen Griekenland waar we de uitgaven al jarenlang niet beheersen. Waar alle actoren keer op keer verrast roepen dat het toch echt even anders is gelopen dan gedacht. Ons Griekenland heet ziekenland.

Het budgettair zorgkader bedraagt dit jaar 60,9 miljard, exclusief 4,8 miljard zorgtoeslag. In de Voorjaarsnota wordt een tegenvaller gemeld, van 1 miljard, hetgeen bijna gebruik is in budgettaire nota’s. Alle ramingen van het ministerie, de planbureaus, de Nederlandse Zorgautoriteit en het College voor zorgverzekeringen ten spijt, jaar in jaar uit blijkt er geen houden aan. Er zijn nu weer extra uitgaven aan specialisten, huisartsen, paramedische zorg, grensoverschrijdende zorg, ziekenvervoer en de ggz. En overschrijdingen bij Awbz-instellingen, zorg in natura, nieuwe capaciteit en kapitaallasten.

Dit lijstje is de echo van een decennium vol rapportages over de onbeheersbaarheid van de zorguitgaven. Opeenvolgende ministers en staatsecretarissen hebben plannen gemaakt en maatregelen genomen, het stelsel is keer op keer herzien maar echte beheersen lukt niet.

Persoonlijk heb ik er geen moeite mee, dat we een uitstekend zij het kostbaar stelsel hebben. Waar dat doelmatiger kan, moeten we dat zeker doen. Maar ik denk dat dankzij toegankelijke en hoogwaardige zorg we in staat zijn de kwaliteit van leven op een hoog peil te houden. Lastig vind ik dat we niet goed in staat zijn goede financieringsafspraken te maken en steeds tegenvallers in te boeken. Zo gaat zorg ten koste van onderwijsuitgaven, milieumaatregelen en ander belangrijk beleid. Ga er daarom beter vanuit dat de zorgkosten niet dalen. Spreek dan toch een reeks maatregelen af wat we doen bij oplopende kosten. Ofwel, wie de rekening betaalt als nieuwe ‘tegenvallers’ opkomen. Speel nu eens niet dat je er verrast over bent, maar handel als verantwoordelijk politiek contingent in scenario’s. Wie betaalt de rekening, kies nu.

De pijn van ziekenland en Griekenland is niet dat er een budgettaire crisis uitbrak, die was in redelijkheid voorspelbaar of in ieder geval voorstelbaar. De pijn is dat we er als knappe koppen door verrast werden en eigenlijk nog steeds of beter gezegd: steeds weer achter de feiten aanlopen. Er gaat deze jaren bijna 5 miljard euro naar Athene. Prima. Maar wat doen we als de Grieken in 2013 niet gaan terugbetalen? Het lijkt in Griekenland en ons eigen ziekenland op voortmodderen, in plaats van een samenhangend, toekomstvast beleid.