Fraudebewustzijn accountants mag wel wat beter

Accountants hebben vaak nog onvoldoende oog voor fraude en misstanden. Een gebrekkig kennisniveau speelt daarbij een belangrijke rol.

Vertrouwen

Dat is één van de conclusies in onderzoek dat het ministerie van Financiën liet uitvoeren naar verbeteringen in de accountancysector. Een aantal boekhoudschandalen waarin gebrekkige controle van accountants een rol speelde en kritische rapporten over de kwaliteitscontroles binnen de sector vormden mede de aanleiding voor het onderzoek. De onderzoekers stellen dat de sector te weinig doet om het vertrouwen en gezag van accountants te herstellen. Pogingen daartoe boekten de afgelopen jaren te weinig vooruitgang, concluderen ze. Dat komt volgens hen met name doorat de sector als geheel ‘traag en risicomijdend’ is en te weinig veranderingsbereidheid toont.

Opleiding

Met name op het gebied van fraudebewustzijn is nog een wereld te winnen. ‘Naar onze mening ligt een belangrijke sleutel tot verbetering van het fraudebewustzijn verscholen in cultuur, onderwijs en innovatie. Wanneer kennis en vaardigheden reeds worden aangeleerd tijdens de opleiding zelf en tijdens professionele educatie, zal men eerder geneigd zijn deze verworven kennis ook daadwerkelijk toe te passen’, aldus de onderzoekers. Ze hebben onder andere twijfels over het actuele kennisniveau van accountants.

Kritische houding

Maar ook de heersende cultuur binnen de sector vormt een belemmering voor de noodzakelijke verbetering. In die cultuur zijn de prikkels budget, tijdsdruk, wensen van de klant waar het gaat over het al dan niet melden van bevindingen nog steeds heel sterk. Daardoor wordt de professioneel-kritische houding niet altijd goed ingevuld. In combinatie met het tekort schieten van het kennisniveau, zorgt dat voor twijfel of accountants echt hun rol goed kunnen invullen.

Beloningen

De onderzoekers uiten kritiek op de nadruk die in de sector wordt gelegd op resultaatgerichtheid. Behalve voor een aanpak die meer gericht is op kwaliteit en integriteit, pleiten de onderzoekers eveneens voor een beperking van commerciële prikkels in de variabele beloningen van accountants.