Gemeenten willen minstens twee miljard van het rijk

Het water staat gemeenten aan de lippen door onder meer de tekorten in het sociaal domein en de te geringe omvang van het gemeentefonds. Gemeenten willen minimaal twee miljard euro extra van het rijk om de ergste nood te ledigen. Om de noodzaak tot de extra miljarden kracht bij te zetten, roept het initiatief #gemeenteninnood alle gemeenten op een korte video op te nemen, waarin (de gevolgen van) de financiële tekorten van gemeenten duidelijk worden gemaakt.

Als het rijk niet met extra geld over de brug komt, dreigt afbraak van voorzieningen en forse verhoging van lokale lasten, zo waarschuwen gemeenten. 

Niet vergeten

Die videootjes worden gebundeld op 2 juli aangeboden aan de vaste Kamercommissie van Binnenlandse Zaken, die die middag met minister Kajsa Ollongren (BZK) over de financiële verhoudingen van gemeenten debatteert. ‘Het kabinet trekt tientallen miljarden uit om allerlei sectoren te helpen. Het mag gemeenten niet vergeten’, benadrukt Rob Jonkman, wethouder financiën (ChristenUnie) van Opsterland en een van de initiatiefnemers van #gemeenteninnood.

Opschalingskorting

De noodzakelijke minimale twee miljard bestaat uit twee onderdelen. Dat is ten eerste de opschalingskorting van een miljard euro. Die korting is ingevoerd, omdat het vorige kabinet toe wilde naar 100.000-plus gemeenten. Die plannen verdwenen al rap van tafel, maar de opschalingskorting bleef. Die moet van tafel, aldus Jonkman. Daarnaast is er minimaal een miljard nodig om de tekorten in het sociaal domein te dekken. De exacte omvang van het benodigde bedrag voor het sociaal domein hangt mede af van het onderzoek dat AEF op verzoek van het ministerie van VWS nu uitvoert, benadrukt Jonkman. Op basis van dat onderzoek wordt door een volgend kabinet bepaald of en hoeveel structureel extra geld nodig is voor de jeugdzorg.

Financiële pijn

De actie #gemeenteninnood is een aanvulling op de diverse acties van de G4, G40, M50, P10 en individuele gemeenten om op 2 juli aan de Kamer te laten zien welke concrete financiële problemen er spelen. Al deze voorbeelden worden door de VNG gebundeld en in een petitie aangeboden aan de Vaste Kamercommissie van BZK. De videootjes zijn een ondersteuning daarbij. ‘We willen die op een scherm vertonen aan de parlementariërs. Gemeenten kunnen die video’s ook op hun eigen website plaatsen, zodat ook aan inwoners duidelijk kan worden gemaakt waar de financiële pijn zit.’ Wat Jonkman betreft moet 2 juli de climax worden van alle brandbrieven die de afgelopen tijd door diverse (groepen) gemeenten zijn gestuurd en acties die zijn gevoerd.

Groter

Het is niet de eerste keer dat lokale bestuurders naar Den Haag trekken om te pleiten voor meer geld. In juni vorig jaar trok een hele stoet van bestuurders naar Den Haag om specifiek voor verhoging van het jeugdhulpbudget te pleiten. ‘De problemen zijn sindsdien alleen maar groter geworden’, aldus Jonkman. In verband met corona-maatregelen kunnen bestuurders dit keer niet massaal naar Den Haag trekken. De initiatiefnemers van #gemeenteninnood hebben een vergunning aangevraagd voor maximaal 75 mensen.

De initiatiefgroep #gemeenteninnood bestaat uit de wethouders van onder meer Assen, Ede, Oldebroek, Opsterland, Súdwest-Fryslân, Heerenveen, Tytsjerksteradiel, Ommen en Westerkwartier.