Nieuwe decentralisatie

De gemeenten zijn namelijk verantwoordelijk geworden voor het uitbetalen van schade die door anderen is veroorzaakt. Of in ieder geval voor het voorschieten daarvan. Het eerste voorbeeld is de kinderopvangaffaire. U kent het verhaal. Het rijk maakte veel te strenge wetten. De rijksambtenaren voerden die ook nog eens veel te streng uit. Ze raakten het tegenbewijs van de ouders kwijt. Ze misleidden de Tweede Kamer, ze bedrogen de rechters. Die rechters accepteerden desondanks alles. De media hadden niets door.

Maar zo daadkrachtig als het rijk was bij het knevelen van de ouders, zo krachteloos is het bij het vergoeden van de schade. Veel beloftes daarover maar weinig daden. Meer geld uitgeven aan adviezen over schadevergoeding dan aan schadevergoeding zelf. Dus mogen de gemeenten die schadevergoeding gaan uitvoeren. En de voorschotten daarop gaan verstrekken.

Het tweede voorbeeld zijn de avondklokrellen van de afgelopen weken. Veel winkeliers zijn daarvan slachtoffer. Veel gemeenten gaan aan die winkeliers de schade vergoeden, vooruitlopend op de schadevergoeding die de winkeliers krijgen van hun verzekering en van het ‘Fonds bedrijvenschade coronarellen’ dat het rijk instelt voor winkeliers die niet volledig verzekerd zijn.

Voor mij zijn deze schadevergoedingen en voorschotten hét bewijs dat de overheden wel degelijk samen kunnen optreden als één overheid. Wat bij bijvoorbeeld de jeugdzorg niet lukt, waar het rijk de besparingen heeft en de gemeenten de tekorten. Ik vind het ook goed dat de gemeenten dit doen. En ik ken niemand die er tegen is dat de gemeenten dit doen. Maar laten we hierbij twee afspraken maken.

De eerste afspraak is dat het rijk echt alle kosten van de gemeenten compenseert. Niet alleen beloven maar ook doen. De tweede afspraak is dat niemand achteraf gaat roepen dat de gemeenten dit nooit hadden moeten doen. Want we weten allemaal dat het rijk de eerste afspraak niet gaat nakomen. De gemeenten krijgen nooit alle kosten van deze nieuwe decentralisatie vergoed van het rijk. Het is een échte decentralisatie.