Mijne heren de president

De vraag kwam in mij op toen ik las dat de opvolger van Nout Wellink uit twéé personen bestaat: ‘ DNB krijgt na Wellink twee gezichten – ‘president op afstand’, aldus NRC Handelsblad. Dan hebben we dus de AFM met één voorzitter en de DNB met twee presidenten. Misschien leidt dit wel tot jaloezie bij de AFM en gaat die ook om twee voorzitters vragen. Wat doen al die toezichthouders met al die presidenten en voorzitters eigenlijk?

Volgens de verschillende websites is de AFM verantwoordelijk voor het ‘gedragstoezicht’: ‘Vertrouwen in de ordelijke en eerlijke werking van de (financiële) markten is cruciaal. Daarom is het van groot belang dat er toezicht gehouden wordt op de behoorlijke werking van deze markten’.

Nou, dat is aardig mislukt. De markt heeft zo slecht gewerkt dat de overheid een aantal banken moest opkopen. Dat is natuurlijk geen marktwerking. En aangezien alle banken ongeveer dezelfde spaar- en hypotheekrentes hanteren, is er ook geen sprake van concurrentie tussen de banken. Het lijkt alsof er prijsafspraken worden gemaakt tussen de concurrenten – Hoe je het ook wilt noemen, de banken werken zeker niet in een markt.

Dan is daar de DNB.  DNB richt zich op ‘prudentieel toezicht’ en ‘systeemtoezicht’: ´Prudentieel toezicht dient ter bescherming van de belangen van de afnemers van financiële diensten van financiële ondernemingen, de bankcrediteur, polishouder en belegger’, aldus de website van DNB. Hé, dat is gek, want dat is toch wat de AFM doet? Die zorgt voor eerlijke markten, en eerlijke markten bestaan alleen als er kopers op die markten zijn. Bij de AFM heet dit gedragstoezicht, bij de DNB heeft dit prudentieel toezicht.

Ik denk AFM en DNB veel afstemmingsvergaderingen hebben om te bepalen wie waarover gaat. En tsja, als je vergadert heb je geen tijd om toezicht te houden.

De DNB doet ook aan ‘systeemtoezicht’. Dit is ‘gericht op de stabiliteit van het financiële systeem als geheel’. Er is hierbij ook ‘samenhang met het prudentieel toezicht’. Schrik niet van de volgende zin. Ik citeer ´m omdat ik vermoed dat hij uitlegt wat systeemtoezicht is: 'In artikel 3, tweede lid, van de Bankwet is bepaald dat DNB ter uitvoering van het Verdrag in het kader van het Europees stelsel van Centrale Banken bijdraagt tot een goede beleidsvoering van de bevoegde autoriteiten ten aanzien van het bedrijfseconomisch toezicht op kredietinstellingen en de stabiliteit van het financiële stelsel'.  

Twee toezichthouders, twee presidenten, één voorzitter, vage en overlappende doelstellingen tussen organisaties en onbegrijpelijke teksten op een website. Geen wonder dat het toezicht op de financiële markten faalt.

De minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz van Haegen, greep onlangs in toen ze ontdekte dat het Centraal Bureau Rijbewijzen (CBR) er een potje van maakte. Publiekelijk verklaarde ze dat het een zooitje bij die organisatie was, dat de directie was vervangen en dat ze nu als de bliksem orde op zaken gesteld wilde zien, omdat ze anders de taken van het CBR elders zou gaan onderbrengen.

Minister De Jager van Financiën zou eens bij zijn collega Schulz te rade moeten gaan. Wat zij doet bij het CBR, kan hij toch doen bij die warhoofden van AFM en DNB? En laat hij dan ook de beleidsambtenaren van zijn eigen ministerie, die dat idee van die twee presidenten hebben bedacht, aanpakken.

Paul Lensink