Landelijke verkiezingen

Afgelopen dinsdag kozen de leden van Provinciale Staten de Eerste Kamer. De volgende landelijke verkiezingen, die voor de Tweede Kamer, zijn op 15 maart 2017. De politieke partijen zijn nu al bezig met de verkiezingsprogramma’s daarvoor. Dat is heel goed, want dat betekent dat de partijen intern serieus discussiëren over wat ze precies willen.

Die verkiezingsprogramma’s worden niet alleen geschreven door partijleden die nu in de Tweede Kamer zitten. Nee, elke politieke partij zoekt daarvoor ook naar prominente leden buiten de Kamer. Vaak zijn dat burgemeesters of wethouders of gemeenteraadsleden. Die lokale politici hebben zo een behoorlijke invloed op het landelijke beleid van hun partij.

Maar wat ik niet snap: toch bevoordelen de landelijke verkiezingsprogramma’s eenzijdig het rijk boven de gemeenten. Hoe kan dat? Want het is al lang niet meer zo dat het budget van de gemeenten gelijk ‘trap op en trap af’ gaat met de uitgaven van het rijk.

De afgelopen jaren heeft het rijk immers de gemeenten een ‘opschalingskorting’ opgelegd, die oploopt van 60 miljoen euro dit jaar tot 975 miljoen euro in 2025. Het rijk heeft ongeveer 600 miljoen euro gekort op de btw van de gemeenten, en 250 miljoen euro gekort op het budget voor de schoolgebouwen, en sinds 2008 een miljard euro gekort op de huishoudelijke zorg. Tegelijk verhoogt het rijk zijn belastingen sneller dan de gemeenten mogen.

Waarom stellen de gemeentelijke politici die meeschrijven aan de verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamer niet voor dat die extra kortingen worden teruggedraaid? Of dat in ieder geval die opschalingskorting wordt stopgezet?

Als het bij het schrijven van het verkiezingsprogramma niet lukt, komt er nog een tweede kans. Die verkiezingsprogramma’s moeten immers nog worden goedgekeurd door de leden van de politieke partijen. Dat zijn de raadsleden, burgemeesters en wethouders van de gemeenten. Waarom beslissen de gemeentelijke politici die stemmen over het landelijke verkiezingsprogramma voor hun partij niet dat die extra kortingen worden teruggedraaid?

Nederland is een centraal georganiseerd land, waarin het rijk zijn financiële problemen deels oplost door miljarden van de gemeenten af te pakken. Maar de politieke partijen zijn lokaal georganiseerd. Toch stemmen de lokale politici van de landelijke partijen in met extra kortingen voor de gemeenten. Bij elk verkiezingsprogramma. Bij elke partij. Elke keer weer.