Kredietcrisis straft oppotters

De verleiding is groot die gedupeerde gemeenten van onverantwoord gedrag te betichten. Natuurlijk, het gaat om belastinggeld van burgers en daar dienen overheden extra voorzichtig mee om te gaan. De wet (Fido) schrijft decentrale overheden sinds het miljoenenverlies van de provincie Zuid-Holland in de zogeheten Ceteco-affaire in 1999 ook voor dat te doen. Het heeft er alle schijn van dat de ongelukkige gemeenten zich aan die strenge Fido-regels hebben gehouden. Je kunt er op wachten dat er landelijke politici opstaan die roepen om strengere regels of andere harde maatregelen. Zo pleit PvdA-Tweede Kamerlid Pierre Heijnen er in de Telegraaf van maandag al voor niet langer de lokale overheden, maar het ministerie van Financiën verantwoordelijk te laten zijn voor het vermogensbeheer van overtollige gemeentelijke middelen. De financiële wereld zou te complex zijn geworden om dat over te laten aan ‘een ambtenaar van schaal 9’.

Los van de vraag of de hoger ingeschaalde ambtenaren van het ministerie van Financiën de complexe materie wel overzien – het amper kunnen doorgronden van de ABN-overname door het departement geeft op zijn minst reden tot twijfel – werpt het mogelijke miljoenenverlies van bijvoorbeeld Goes, Zundert en Asten het licht op een fundamentelere kwestie: hoe kan het dat een gemeente over zoveel overtollige middelen beschikt? Asten blijkt bij diverse instellingen voor ruim twintig miljoen euro aan deposito’s te hebben uitgezet. Uit de gemeentelijke begroting van het college van burgemeester en wethouders blijkt dat behalve de hondenbelasting en de bouwleges ook de onroerende zaakbelasting volgend jaar gewoon omhoog gaan. Het waarschijnlijk in IJsland verloren gegane belastinggeld is een kwestie van pure pech voor gemeenten én burgers. Het werkelijke probleem is het oppotten van gemeenschapsgeld. Dat vraagt pas echt om ingrijpen. Niet door Den Haag, maar door de gemeenteraad.

Hans Bekkers