Meer juridische kosten bij betere sociale structuur

Gemeenten waar sprake is van een goede sociale structuur maken meer juridische kosten dan gemeenten met een zwakke sociale structuur. Dat komt naar voren uit de benchmark Formatie en Kosten Gemeenten, uitgevoerd door Berenschot.

Sociale structuur

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties classificeert de sociale structuur per gemeente onder andere op basis van het aantal mensen met uitkeringen, huishoudens met een laag inkomen, en bijstandsgerechtigden. Hoe lager deze aantallen, hoe beter de sociale structuur. Onderzoeksbureau Berenschot heeft de cijfers geanalyseerd.

Juridische kosten

Uit die analyse blijkt dat gemeenten met een betere sociale structuur meer juridische kosten maken, bijvoorbeeld door bezwaar- en beroepsprocedures bij geschillen met inwoners en bedrijven. Een goede sociale structuur heeft dus verrassend genoeg een kostenverhogend effect. Dat lijkt tegenstrijdig, maar heeft volgens Berenschot een tweetal mogelijke verklaringen.

Verklaringen

Zo zijn inwoners van gemeenten met een sterkere sociale structuur zich mogelijk meer bewust van hun rechten, en voelen ze zich actiever betrokken bij gemeentelijke aangelegenheden. Dit kan leiden tot een toename van juridische procedures, aangespannen door burgers die beschikken over de juiste middelen en kennis en die streven naar transparantie en rechtvaardigheid. Ook bij toenemende burgerparticipatie kan er een verhoogde behoefte zijn aan juridische begeleiding.

Preventie

Ten tweede ziet Berenschot dat gemeenten met een sterkere sociale structuur in de regel vaker preventieve stappen ondernemen om conflicten te voorkomen. Hoewel deze maatregelen een preventief karakter hebben, kunnen ze leiden tot meer benodigde formatie. In potentie kan extra preventieve inzet op termijn wel leiden tot een daling van de externe juridische kosten, maar dat effect komt vooralsnog niet naar voren uit de cijfers.