Jaweh en de bonussen

Nu is de kern van die Tien Geboden gelegen in het woord ‘gebod’. Met de autoriteit van een god heeft Jaweh ze aan Mozes meegegeven en er viel verder niet over te discussiëren.

Hoe zou het zijn geweest als Jaweh zou hebben besloten om met ‘principes’ te gaan werken? Zo van: ‘ik moet niet te dominant zijn, mensen hebben hun eigen verantwoordelijkheid en ‘principes’ bieden voldoende houvast om uit af te leiden wat wenselijk gedrag is en wat niet.’
Die aanpak zou waarschijnlijk tot een hoop discussie hebben geleid.

-‘David, is het vermoorden van Goliath niet tegen onze Principes?’
-‘Jawel Jaweh, in principe wel. Maar ik vond dat ik hier een uitzondering kon maken.’

Jaweh was wel goed, maar niet gek. Hij vaardigde tien richtlijnen uit en presenteerde die duidelijk als Geboden. Houd je hieraan en ik, Jaweh, vind je oké. Houd je hier niet aan en dan volgt straf.

Er was grote behoefte aan deze geboden, want in de tijd van Mozes was ‘het recht van de sterkste’ het belangrijkste morele richtsnoer. Jaweh vulde met zijn Tien Geboden het morele tekort van die tijd in. Zijn volgelingen hadden hier - al dan niet onbewust  - behoefte aan.

De Nederlandse Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben vorige week het document ‘Principes voor beheerst beloningsbeleid’ gepresenteerd. Daarmee moet het ongegeneerde gegraai bij banken, in de vorm van bonussen - zeg maar: de moderne vorm van ‘het recht van de sterkste’ - een halt worden toegeroepen.

Uiteraard zijn die acht principes in dat onleesbare, vage en voor buitenstaanders haast onbegrijpelijke boekhouders-bargoens opgesteld dat de hele financiële sector beheerst. Neem nu eens principe 8: ‘In elke variabele beloningsstructuur is een bij een functie passende balans van maatregelen ingebouwd, teneinde de juiste prikkelwerking te waarborgen’.
Dan is dat ‘Gij zult niet stelen’ van Jaweh toch een stuk begrijpelijker.

De financiële sector geeft toe dat het ontbreken van duidelijke geboden heeft geleid tot dat perverse gedoe met bonussen. Onder leiding van de Commissie Maas heeft de sector een rapport opgesteld met heel wat krachtigere en duidelijkere maatregelen dan dat de twee toezichthouders DNB en AFM nu voorstellen in hun ‘principes’.

In haar eindrapport schrijft de commissie Maas dat haar voorstellen over het beloningsbeleid ‘nadrukkelijk niet het karakter (hebben) van zelfregulering. De Adviescommissie heeft, zoals gezegd, beoogd best practice aanbevelingen voor het Bankwezen te geven. Of en op welke onderdelen de wetgever, toezichthouders, accountants of anderen met aanvullende wet- of regelgeving willen komen, is uiteraard hun eigen verantwoordelijkheid.’

Je zou zeggen dat dit een impliciete schreeuw is om het morele tekort dat de sector voelt, in te vullen en dat de Jaweh-van-de-financiële-sector (de minister van Financiën) de aanbevelingen in wetten moet omzetten.

Jaweh, het volk vraagt om geboden!
Bij voorkeur duidelijke geboden ( bijvoorbeeld: ‘een bonus is nooit hoger dan zes maandsalarissen’ of ‘Bij verlies van de onderneming ontvangt geen enkele medewerker een bonus’).
Beitel die in stenen tafels en verordoneer Nout Wellink en Hans Hoogervorst de Haagse Berg Sinaï aan het Korte Voorhout te beklimmen om ze in ontvangst te nemen. Maar kom niet aan met ‘principes’, want die leiden alleen maar tot oeverloze discussies over de interpretatie ervan.

Paul Lensink