Kinderboek

Enkele weken geleden was het Kinderboekenweek. Als goed huisvader heb ik een kinderboek gehaald, en ben ik het in de herfstvakantie gaan voorlezen aan de kinderen, ’s avonds voordat ze naar bed gingen – elke dag een paar bladzijden.

Het ging op enig moment over een paar mensen die van de grote weg afgingen, wat lekker opschoot, en toen een weg vol kuilen insloegen, waar ze veel langzamer overheen konden. Mijn gedachten dwaalden wat af, en terwijl ik voorlas over de grote weg en de weg vol kuilen dacht ik: ze gingen van de rijksweg af en kwamen op een gemeentelijke weg.

In een wakker moment realiseerde ik me toen dat ik veel te veel in bestuurlijke termen denk, dat ik veel te veel in structuren denk. En ik ben zeker niet de enige. De Algemene Rekenkamer schrijft bijvoorbeeld dat  minister Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat 700 miljoen euro tekort heeft op het onderhoudsbudget voor de rijkswegen, en dat ze dat niet duidelijk meldde. Ze geeft de Tweede Kamer slechte informatie over de onderhoudstoestand van de rijkswegen. Om te illustreren hoe weinig informatie de minister aan de Tweede Kamer geeft, schrijft de Algemene Rekenkamer dat alle wethouders betere informatie geven over de onderhoudstoestand van de gemeentelijke wegen aan hun gemeenteraden. Typisch een voorbeeld van ‘denken in bestuurlijke structuren’. De inwoners van Nederland denken niet in bestuurlijke structuren, die zien alleen dat er over enkele jaren meer kuilen in de rijkswegen komen terwijl de gemeenten de kuilen nog wel repareren.

Of, een ander voorbeeld, de extra kortingen die het rijk oplegt aan de gemeenten. We denken daarover in complexe begrippen van bestuurlijke verhoudingen, we rekenen daarmee in ingewikkelde sommen over financiële verhoudingen. Maar we hoeven niet zo moeilijk te doen. Je kunt ook gewoon denken in de woorden van dat kinderboek. Een korting van het rijk op de gemeenten is een keus om meer geld in te zetten om de rijkswegen beter te onderhouden en minder geld voor de gemeentelijke wegen. Een korting van het rijk op de gemeenten is een keus voor minder kuilen in rijkswegen en meer kuilen in gemeentelijke wegen. De discussie moet niet gaan over de bestuurlijke structuren daarachter, niet over de machtsverhoudingen tussen centrale overheid en decentrale overheden, niet over bekostigingsmethoden, maar gewoon over de vraag op welke manier de mensen zo snel en veilig mogelijk aankomen waar ze willen.

De kern van de bestuurlijke en financiële verhoudingen stond uitstekend beschreven in een kinderboek, veel beter dan in ingewikkelde boeken van hooggeleerde academici. We moeten de Kinderboekenweek voor­taan de ‘Week van het goede boek’ noemen.