‘s Lands wijs, ‘s lands eer

Een corrupt Russisch bedrijf heeft de corrupte president van Oezbekistan omgekocht. Daarom wordt het gemeentefonds dit jaar 65 miljoen euro gekort. Logisch, nietwaar?

VimpelCom is een Russisch telefoonbedrijf. Het heeft meer dan 200 miljoen klanten en bijna 10 miljard dollar omzet in Rusland, Oekraïne, Oezbekistan, Kazakstan,Tadzjikistan, Turkmenistan, Armenië, Georgië, Bangladesh, Pakistan en Italië, en is daarmee één van de vijf grootste telefoonbedrijven van de wereld. Om bij de wereld-top-vijf te blijven horen, moest het bedrijf natuurlijk voortdurend veel nieuwe klanten trekken. Van 2006 tot 2012 heeft VimpelCom daarom 144 miljoen dollar smeergeld betaald aan de president van Oezbekistan, Islam Karimov, om ook in dat land actief te kunnen zijn. En dat smeergeld heeft gewerkt. Want zo gaat dat in Oezbekistan. ’s Lands wijs, ’s lands eer.

Maar de corruptie van VimpelCom werd ontdekt. Daarom moet het bedrijf een boete betalen. Over de hoogte van die boete is onlangs een schikking getroffen van 750 miljoen dollar. Nu staat het Russische bedrijf genoteerd aan de beurs van New York, en is het hoofdkantoor van het Russische miljarden-bedrijf om fiscale redenen sinds 2010 gevestigd in Nederland, in een piepklein kantoortje aan de Amsterdamse Zuidas. Van de 750 miljoen dollar boete gaat daarom 392 miljoen dollar naar Justitie in de Verenigde Staten, en 358 miljoen dollar, oftewel 325 miljoen euro, naar Justitie in Nederland. Die boete-inkomsten tellen als negatieve rijksuitgaven. Door de boete van VimpelCom dalen dus de rijksuitgaven. En omdat het gemeentefonds ‘trap op en af’ meeloopt met de rijksuitgaven, daalt door die boete ook het gemeentefonds.

Per 100 euro lagere rijksuitgaven krimpt het gemeentefonds 20 euro. Door de boete van VimpelCom van 325 miljoen euro krimpt het gemeentefonds dit jaar 65 miljoen euro. De boete van VimpelCom is verreweg de grootste boete die Justitie ooit heeft opgelegd. Het oude record was 240 miljoen euro boete van SBM Offshore, voor corruptie in Afrika. Daarvoor werd het gemeentefonds in 2014 48 miljoen euro gekort.

Minister Dijsselbloem van Financiën geeft ­elke gemeente dit jaar dus ongeveer 4 euro per inwoner minder vanwege de corruptie van een Russisch telefoonbedrijf en van de president van Oezbekistan. Het gemeentefonds in Nederland wordt om de gekste ­redenen gekort. Want zo gaat dat in ­Nederland. ’s Lands wijs, ’s lands eer.