Heinen: ramingen overheidsfinanciën worden onderzocht
Het kabinet laat onderzoeken hoe het kan dat de overheid structureel meer inkomsten heeft dan voorspeld.
Het kabinet laat onderzoeken hoe het kan dat de overheid structureel meer inkomsten heeft dan voorspeld. Deze negatieve ramingen zorgen er samen met de begrotingsafspraken voor dat de staatsschuld flink terugloopt. Maar de politiek heeft eigenlijk steeds meer geld dan waar ze van uit mag gaan, klinkt de kritiek uit de Kamer. Minister van Financiën Eelco Heinen roept een expertgroep in het leven ‘die het verschil tussen ramingen en realisaties nader gaat onderzoeken’.
Betere ramingen
Heinen kondigde dit aan tijdens een debat met de financiële specialisten van de Kamerfracties over de begroting van volgend jaar. Veel partijen zijn niet te spreken over de ramingen. ‘Dit kan zo niet langer’, zei Tom van der Lee (GroenLinks-PvdA). Ook vanuit de coalitie is kritiek. ‘Hier gaat iets goed fout’, vindt PVV'er Tony van Dijck. VVD-Kamerlid Aukje de Vries vroeg al aan haar partijgenoot Heinen hoe hij ‘ervoor gaat zorgen dat de ramingen beter en realistischer zijn’. Voor de NSC-fractie zijn de structureel te sombere ramingen ‘misschien wel de vervelendste graat in de keel’, aldus Kamerlid Tjebbe van Oostenbrugge.
88 miljard euro
Tussen 2015 en 2023 ontving het Rijk 88 miljard euro meer dan geraamd, en gaf het 30 miljard euro minder uit dan verwacht. Met dat geld had het kabinet of de Kamer veel moois kunnen doen, benadrukken verschillende partijen.
Teugels
Ook dit jaar valt het tekort tot dusver lager uit dan voorzien. Maar dat wil nog niet zeggen dat Heinen al gelegenheid ziet de teugels te laten vieren. Hij wijst erop dat het kabinet de staatsschuld al laat oplopen door de miljardentegenvaller bij de spaarbelasting (box 3) niet volledig financieel te dekken. In het voorstel van GroenLinks-PvdA om ook de voorziene kosten van het spaartaksdebacle in de komende jaren alvast in het tekort te laten lopen, en zo ruimte vrij te spelen voor meer lastenverlichting voor werkenden, ziet de minister dan ook niets. ‘Tegenvallers moeten worden gedekt’, houdt hij vol.
Glazen bol
Heinen weerspreekt het vermoeden van enkele fracties dat er bewust conservatief wordt geraamd, zodat de politiek gedwongen wordt om de financiën gezonder te houden. Hij laat wel onderzoeken waar het verschil tussen de verwachtingen en de daadwerkelijke inkomsten en uitgaven vandaan komt. Hij tekende daar wel bij aan ‘dat ramingen geen glazen bollen zijn’. Ze kunnen ‘altijd afwijken van de werkelijkheid’, waarschuwde de bewindsman.
In het daarop volgende jaar kan het positieve resultaat alsnog worden verwerkt in de begroting van het volgend jaar. Afboeking op de lopende schulden is ook mogelijk. Door af te boeken op de schuldenpositie ontstaat er in het volgende jaar ook meer begrotingsruimte.
Het positieve resultaat in een bepaald begrotingsjaar kan (het is niet verplicht) daarom -afhankelijk van de schuldenpostie- altijd worden opgenomen in de rijksbegroting, alléén een jaar later. Juist in de rijksbegroting 2025 is dit proces goed zichtbaar.