Kortingen van tafel, anders geen nieuwe bestuursakkoorden

Gemeenten willen dat koepelorganisatie VNG het kabinet ‘in duidelijke taal en zonder voorbehouden’ te verstaan geeft geplande bezuinigingen terug te draaien, waaronder de opschalingskorting.

Onder aanvoering van Leidschendam- Voorburg wordt het VNG-bestuur opgeroepen het rijk kenbaar te maken dat er een streep moet door de opschalingskorting van een miljard euro die gemeenten jaren geleden kregen opgelegd. Die korting kwam voort uit het plan gemeenten te dwingen op te schalen tot 100.000 inwoners en daarmee kosten te besparen. Dat voornemen, onderdeel van Rutte II in 2012, werd nooit uitgevoerd. De korting werd echter gehandhaafd.

In de periode 2020-2025 is die weliswaar bevroren, maar Rutte IV wil deze in 2026 weer acitveren. Dat levert straks ‘een belangrijke bijdrage’ aan de tekorten bij gemeenten, zo stelt Leidschendam-Voorburg in een motie waarover op de Algemene Ledenvergadering van de VNG op 14 juni wordt gestemd. Samen met vier andere indieners van de motie gunnen ze het kabinet een paar maanden de bezuiniging te schrappen: in de septembercirculaire mag hij niet meer staan. Zo niet, dan worden wat de indieners betreft geen nieuwe bestuurlijke akkoorden gesloten of andere afspraken gemaakt tussen het rijk en de gemeenten. Ook bestaande akkoorden die zich in de fase van invoering bevinden wacht dan doorlichting ‘op mogelijkheden om deze te bevriezen of in te trekken.’

Andere gemeenten – met name kleine, verenigd in K80 – dreigen eveneens met het bevriezen van de bestuurlijke akkoorden met het rijk. Daartoe moet de VNG in hun ogen besluiten als het rijk niet snel de in de recente Voorjaarsnota aangekondigde korting van 3 miljard euro op het gemeentefonds (vanaf 2026) intrekt. Een motie van die strekking is ingediend door 28 gemeenten en ondersteund door vijf gemeenten, waaronder Amsterdam.