Hete aardappel Plasterk verdeelt gemeenten

De grote steden zijn als nadeelgemeenten tegen een andere verdeling van het rijksgeld over de gemeenten, de kleinere gemeenten voor. Dat is volgens ingewijden de slotsom aan het eind van de commissievergadering financiën van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Stad vs platteland

De VNG-commissie vergaderde eind vorige week over een standpunt inzake de herverdeling van het gemeentefonds. Die herschikking van de rijksmiddelen heeft tot gevolg dat stedelijke gebieden er in euro’s op achteruit gaan, terwijl gemeenten met relatief veel buitengebied spekkoper zijn. De verschuivingen kunnen oplopen tot 35 euro per inwoner per jaar.

Omdat de vertegenwoordigers in de commissie financiën naar verluidt ernstig verdeeld zijn, mag het VNG-hoofdbestuur nu de knoop doorhakken en een reactie sturen op de adviesaanvraag van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken om al dan niet door te gaan met de voorgenomen herverdeling van het gemeentefonds.

Scheidslijn

Voorafgaand aan de commissievergadering was overigens al redelijk duidelijk hoe de scheidslijn zou lopen. In de aanloop naar de bijeenkomst hadden plattelandsgemeenten uit Limburg, Brabant, Zeeland, Overijssel, Noord-Holland, Drenthe en Groningen de VNG met een arsenaal aan argumenten bestookt om de herverdeling toch maar vooral door te laten gaan. Vertegenwoordigers van die gemeenten in de commissie stemden dan ook voor onverkorte doorzetting van de herverdeling.

Scheef gegroeid

Het gaat om het sluitstuk van het zogeheten groot onderhoud aan het gemeentefonds. Diverse onderzoeken hadden aangetoond dat in de verdeling van het rijksgeld over de gemeenten in de loop der jaren een scheefheid was ontstaan. Voor een belangrijk deel is die scheefheid de voorbije twee jaar rechtgetrokken, alleen voor wat betreft het cluster volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing nog niet. In opdracht van Binnenlandse Zaken gehouden onderzoeken wezen uit dat gemeenten met relatief veel buitengebied recht hebben op aanzienlijk meer geld, ten koste van de meer stedelijke gebieden. Naar schatting gaat het om enkele tientallen miljoenen euro’s.

Advies Rfv

Plasterk schrok van de gevolgen en legde de hete aardappel vervolgens op het bordje van de gemeentelijke koepelorganisatie. Na het niet unanieme advies van de VNG-commissie Financiën is nu het VNG-hoofdbestuur aan zet. De Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) komt naar verwachting vandaag nog met haar advies aan de minister van Binnenlandse Zaken.