Betaald voetbalclub steunen best mogelijk
De betaald voetbalclub steunen, zonder dat het ongeoorloofde staatssteun is, is best mogelijk. Maar volgens advocaat Cees Dekker laten veel gemeenten dat niet eens onderzoeken. Een uitspraak van de Europese Commissie kan roet in het eten gooien.
Een zak met geld geven aan de noodlijdende plaatselijke betaald voetbalorganisatie kun je als gemeente niet meer doen. Maar steunen, zonder dat het ongeoorloofde staatssteun is, is best mogelijk.
Niet aflossen
FC Twente kreeg afgelopen seizoen 6 punten in mindering, omdat de financiële huishouding niet in orde bleek. De gemeente Enschede keek niet lijdzaam toe. FC Twente hoeft anderhalf jaar lang (tot 1 juli 2016) niet af te lossen op een lening van de gemeente van 20 miljoen voor (ver)bouw van het stadion. Dat scheelt de club 9 ton aan uitgaven. De club moet wel rente blijven betalen plus een risico-opslag.
Lening marktconform
‘De lening is verstrekt tegen marktconforme voorwaarden. Het ministerie van BZK heeft bevestigd dat geen sprake is van staatssteun vanuit haar onderzoek naar relaties tussen betaald voetbalorganisaties (bvo’s) en gemeenten uit 2012. De Europese Commissie (EC) zag dan ook geen aanleiding de verstrekte lening aan FC Twente nader te onderzoeken’, aldus gemeentewoordvoerder Jan Arie Bijl.
Mogelijk ongeoorloofde staatssteun
Bijl wijst fijntjes naar PSV dat wel object is van nader onderzoek door de EC. Ook NEC, Willem II, FC Den Bosch en MVV hebben mogelijk ongeoorloofde staatssteun ontvangen, was de voorlopige conclusie van de EC in 2013. De gemeente Eindhoven tekende beroep aan bij het Gerecht van de Europese Unie in Luxemburg tegen het besluit van de EC een formele onderzoeksprocedure te starten naar mogelijke staatssteun door de gemeente aan PSV. Het gaat om aankoop van grond van PSV door de gemeente voor 48 miljoen euro om deze in erfpacht weer terug te geven.
'Werkwijze EC onzorgvuldig'
Marktconform, dus we voldoen aan de voorwaarden, aldus de gemeente die de werkwijze van de EC onzorgvuldig vindt. Een rechterlijke uitspraak over dit beroep en de ontvankelijkheid ervan kan nog wel een jaar duren. Als de gemeente in het ongelijk wordt gesteld, kan het onderzoek van de Commissie doorgaan en volgt een uitspraak over de staatssteun. Is die negatief, dan moet PSV het hele bedrag aan de gemeente terugbetalen tegen een rentetarief dat door de Europese Commissie wordt bepaald.
Ongelijk speelveld
Een van de eenzame strijders tegen onrechtmatige en ongeoorloofde staatssteun aan betaald voetbalorganisaties is Loek Jorritsma (71), oud-wethouder van de gemeente Hoorn en eerder werkzaam bij de directie Sport van het ministerie van VWS. In 2010 diende hij een klacht in bij Eurocommissaris Joaquín Almunia over ongeoorloofde staatssteun door gemeenten aan een aantal eredivisieclubs. Jorritsma ziet door het geven van staatssteun een ongelijk speelveld ontstaan en vindt dat niet kunnen. ‘Want waar wordt die steun voor aangewend? Hogere salarissen en nieuwe spelers.’
Algemene groepsvrijstelling
Volgens advocaat Cees Dekker van Nysingh Advocaten komen gemeenten niet meer weg met bvo’s steunen op de “oude manier”, zoals met een zak geld of de koop van het stadion. Toch is er volgens hem best ruimte. In oktober 2014 werd het steunen van sportinfrastructuur mogelijk door het onder “algemene groepsvrijstelling” te laten vallen. ‘Als je daar een beroep op doet hoef je niet langs de Europese Commissie. Een stadion moet dan wel ook door andere gebruikers dan de bvo worden gebruikt en er moeten afspraken worden gemaakt over “social return”.’
NIet (willen) weten
Ook met een lening afsluiten is niks mis als gemeenten maar een marktconforme rente hanteren. Een tweede constructie is gedeeltelijk kwijtschelden van schuld. Om ongeoorloofde staatssteun te voorkomen moet de gemeente dezelfde behandeling krijgen als andere crediteuren. Volgens Dekker laten gemeenten over het algemeen niet onderzoeken of bij dit soort constructies sprake kan zijn van ongeoorloofde staatssteun. ‘Daar staan ze niet bij stil, al kun je je afvragen of ze het niet weten of niet willen weten.’
'Kansen clubs laag'
Dekker vindt de uitkomst van het onderzoek dat de EC wil doen naar PSV en andere Nederlandse betaald voetbalclubs moeilijk te beoordelen. ‘Als ik naar de beschikking kijk, zie ik dat de redeneringen van de EC kloppen en dan schat ik de kansen van de clubs laag in.’
Lees het hele artikel over steun aan bvo’s in Binnenlands Bestuur nr. 11 van deze week.
Ik ben ook benieuwd wat er nu in Breda gaat gebeuren. Een club met grote financiële problemen, en een stadion dat hoognodig weer aangepast moet worden.
Maar als we ons richten op de context van dit artikel, dan moeten we kijken naar de financiële mogelijkheden van de gemeenten. Gemeenten mogen niet beleggen. De meeste gemeenten moeten eerst zelf geld lenen. Een lening verstrekken betekent dat een gemeente accepteert dat zij een hoog betaalrisico loopt. Dan moet er vele basispunten worden bij geplust. Zelfs procenten!
Eigenlijk is dat de taak van de bank. Hier zit absoluut geen publiek karakter aan.
Laat een gemeente bij een eventuele steun overweging gewoon besluiten tot een x bedrag voor steun. Dan weet je wat je kwijt bent.
Maar ga geen leningen verstrekken.