'Gemeente moet geen BTW-trucs willen uithalen'
Verschillende gemeenten hebben rechtzaken lopen rond ‘btw-vriendelijke structuren’. ‘Ik weet dat gemeenten die toepassen,’ zegt René van der Paardt, hoogleraar Fiscale Economie aan de Erasmus in Rotterdam. ‘Ik adviseer gemeenten om dat niet te doen: in negentig procent van de gevallen wordt het uiteindelijk niet geaccepteerd. Bovendien moet je dat niet willen als overheid.’
Kunstgreep
Afgelopen zaterdag meldde NRC Handelsblad dat een ‘onbekende gemeente’ in hoger beroep gaat tegen een uitspraak van het hof in Den Haag in een zaak rond een ‘BTW-vriendelijke’ constructie die niet werd geaccepteerd door de belastingdienst. Ook het Hof oordeelde dat de gemeente een kunstgreep had uitgehaald met de kennelijke bedoeling om btw-afdracht te ontwijken.
Half miljoen
BTW-afdracht kan bij gemeenten om forse bedragen gaan. Zo gaat het bij deze gemeente om meer dan een half miljoen euro aan niet-betaalde btw, die de gemeente alsnog zou moeten betalen. Van der Paardt, die ook belastingadviseur is bij Loyens & Loeff, ziet dat gemeenten vaker kijken of er niet wat te doen is aan btw-afdracht. ‘Zij kijken net als private partijen naar hun eigen financiële plaatje.’
Besparen
Van der Paardt leidt in december een seminar voor overheid en non-profit. ‘Daar komen dit soort constructies ook aan de orde, want het speelt in het land,’ zegt Van der Paardt. ‘Het gaat om de vraag hoever je moet gaan om je voordeel te halen. Je kunt regels zo toepassen dat je geld bespaart. Aan de andere kant is er het “misbruik van recht”.’
Anti-fiscaal
De zaak van de onbekende gemeente beoordeelt Van der Paardt als ‘anti-fiscaal’. ‘Je kunt het wel een btw-vriendelijke constructie noemen, maar de bouw van een schoolgebouw en een sporthal voor een projectontwikkelaar met de garantie dat je het als gemeente weer terug krijgt, is toch wel een wat gekunstelde, getructe vorm, zeker als je boekhouding daarvoor moet bijstellen. Dat lijkt in strijdt met doel en misbruik van het recht. Dat heeft ook het Europese hof afgewezen, onder meer in het bekende Halifax-arrest. De fiscus moet door dat soort constructies heen kijken.’
Gemeenteraad
Zelf adviseert Van der Paardt overheden om geen ‘trucs’ uit te halen om btw-afdracht te ontwijken. ‘In negentig procent van de gevallen komt zo’n constructie toch uit en wordt die doorgeprikt. Alle besluiten van de gemeente zijn openbaar en de Belastingdienst kan ook kijken naar side-letters. Daarnaast moet je dat als overheid niet willen. Het is vreemd dat een lokale overheid geld probeert te verdienen aan de Rijksoverheid.’ Al kan desgevraagd Van der Paardt zich ook wel iets voorstellen bij gemeenten die onder financiële druk adviezen opvolgen van andere adviseurs om het wel ‘fiscaal vriendelijk’ te doen. ‘Uiteindelijk is dat een keuze van de gemeenteraad.’
Daarnaast: ook de staat verdient aan de gemeente door bijv. decentralisatie met 'efficencykorting' op de uitkering van het gemeentefonds. Het gaat kennelijk allemaal van de Groote Hoop en daar probeert iedereen 'zijn' deel dan maar zijn deel van te krijgen.
Tot slot: ook ik heb gemeenten gezien die in de jaren 90 'vand e vorige eeuw' op advies van, juist!, extern deskundige bureaus hun gemeentehuis in een stichting onderbrachten en geen haan die daar naar kraaide.
Kennelijk is de tijd rijp voor weer een cultuuromslag?