Kritiek op ABP's investeringen in intensieve veehouderij

ABP investeert veel geld in de intensieve veehouderij, waar sprake is van grootschalig dierenleed, en het pensioenfonds zou daar meer aan moeten doen. Dat stelt World Animal Protection Nederland. De dierenbeschermingsorganisatie onderzocht de portefeuille van ABP en identificeert 8 miljard euro aan investeringen in bedrijven die zorgen voor natuurvernietiging, klimaatverandering en grootschalig dierenleed. Directeur Dirk-Jan Verdonk legt uit wat hij van het pensioenfonds verwacht.

Waarom zou ABP meer op de intensieve veehouderij moeten letten?

Verdonk: ‘Omdat ABP als grootste pensioenfonds van Nederland ook de grootste verantwoordelijkheid draagt voor de beleggingen die ze met de pensioenen doen. Er zijn verschillende redenen waarom de mondiale vee-industrie een heel groot probleem is – dierenleed, klimaatverandering, biodiversiteitsverlies – en we het voedselsysteem moeten transformeren voor een duurzame wereld, maar ABP investeert nog te veel in business as usual.’

‘Nog een reden is dat ABP het pensioenfonds is van de overheid en de onderwijssector en wij hele grote verschillen zien tussen het beleid en het onderwijs dat wordt gegeven en het onderzoek dat wordt gedaan. ABP’s investeringen gaan daar rechtstreeks tegenin.’

Hoe zijn jullie te werk gegaan?

‘ABP investeert in duizenden bedrijven, die kunnen we niet allemaal onder de loep nemen. We kozen een aantal categorieën uit de vee-industrie – vee- en zuivelbedrijven in de eerste plaats, maar ook toeleveranciers en banken die megastallen financieren – en in die categorieën hebben we gekeken naar de grootste bedrijven en de investeringen van ABP daarin. Op die manier hebben we een heel groot bedrag in kaart gebracht: 8 miljard euro. Het is niet volledig en er zal meer zijn, maar het is heel duidelijk dat ABP er tot over zijn oren in zit.’

Het is dus geen onafhankelijk onderzoek.

‘We hebben het onderzoek zelf uitgevoerd en onze methodologie is volstrekt transparant. We hebben gebruikgemaakt van de gegevens die ABP zelf communiceert via de website, de lijst met beleggingen, en daarmee gematcht.’

Jullie concluderen dat de tien vlees- en zuivelbedrijven waarin ABP investeert niet voldoen aan de minimale standaarden voor varkens, kippen en koeien. Hoe komen jullie tot die conclusie?

‘We hebben een analyse gemaakt van het dierenwelzijnsbeleid van die bedrijven en dat vergeleken met een set van minimale dierenwelzijnsstandaarden. Die standaarden betekenen nog niet dat de dieren een goed leven hebben, maar het voorkomt het ergste dierenleed. Bedrijven als JBS en Tyson Foods voldoen daar niet aan. We zien dat het kan, want er zijn bedrijven die dat doen.’

ABP moet rendement behalen en risico’s spreiden. McDonald’s en Costco zijn succesvolle bedrijven die door miljoenen mensen worden bezocht. Waarom nemen jullie ook deze bedrijven mee in het onderzoek?

‘Wij zeggen niet dat ABP stante pede al zijn geld uit deze bedrijven moet terugtrekken. Het pensioenfonds kan er best in beleggen, maar het moet verantwoordelijkheid nemen. Het moet in gesprek gaan met bedrijven zodat die mee gaan doen en als bedrijven niet meewerken, stappen nemen. Zoals het terugtrekken van beleggingen.’

Onlangs drong ABP wel bij Amazon aan op betere arbeidsomstandigheden.

‘ABP doet wel aan engagement, alleen niet op dit cruciale onderwerp. Het nadeel van het engagement ook dat het volstrekt ontransparant is wat ermee wordt bereikt en er valt niet te controleren of het alleen voor de bühne is, of dat het echt impact heeft. Maar op dit thema zien we dat ABP het überhaupt niet doet.’

Is dat ook de kritiek die jullie hebben op hoe ABP de intensieve veehouderij oppakt in het duurzaamheidsbeleid?

‘Zij geven daar geen invulling aan en zouden dat met grote urgentie moeten doen. Het huidige systeem moet niet een tandje efficiënter worden, maar het hele systeem moet fundamenteel veranderen.’

En jullie zien dat de ambities van het fonds niet overeen komen met de ambities van Nederland en Europa?

‘Precies. Dat is een pijnlijk contrast als je pensioengeld toevertrouwt krijgt van de overheidssector. ABP identificeert voedsel wel als belangrijk thema, maar stelt geen duidelijke doelen. De Nederlandse overheid heeft de noodzaak van fundamentele verandering ingezien en werkt aan die verandering, ABP nog niet.’

Wat raden jullie ABP aan?

‘Drie dingen: focus in het beleid op de transitie naar duurzame landbouw, zorg voor een halvering van de eiwitproductie en -consumptie tegen 2040 en voer de minimale dierenwelzijnsstandaarden van het FARMS-initiatief in. Nu ontbreekt concreetheid ten ene male.’

‘ABP doet zich voor als een heel duurzaam pensioenfonds en met veel tamtam is vorig jaar ook die stap uit fossiel aangekondigd. Op zich was dat heel goed, maar het pensioenfonds meet zich een imago aan en als we dieper kijken dan valt het toch erg tegen. Zo draagt het beleid bij aan de crisis waar we langzaamaan met zijn allen middenin komen te zitten.’