Advertentie
financiën / Nieuws

Lastige Wob-verzoeken afgekocht voor 300 euro

Twijfelachtige Wob-verzoeken die waarschijnlijk als doel hebben om aan de verplichte dwangsom te verdienen worden door gemeenten regelmatig afgekocht voor 300 euro.

23 augustus 2013

Gemeenten kopen 'af en toe' verzoeken af die mensen hebben gedaan op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Dat meldde de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vrijdag. Het gaat dan om een afkoopsom van zo'n 300 euro, als een gemeente vermoedt dat het Wob-verzoek is gedaan om er geld aan te verdienen.

Misbruik

,,Het komt inderdaad voor. Misbruik van de Wob kost gemeenten veel geld. Bel een willekeurige gemeente en je krijgt een voorbeeld van een twijfelachtig Wob-verzoek'', aldus een woordvoerster van de VNG.  Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken vindt dat ,,bizar en niet wenselijk'', al begrijpt hij waar het door komt. ,,Kennelijk denkt zo'n gemeente: laten we het maar afkopen voor 300 euro. Maar dat is niet waar gemeenschapsgeld voor is bedoeld, dit zou niet moeten gebeuren. Het illustreert dat de Wob en de wet dwangsom misbruik toestaan die gemeenten kennelijk hier toe brengen.''

Midden in de nacht faxen 

Volgens de minister klagen ongeveer 200 gemeenten over ,,echt onzinnige'' Wob-verzoeken van mensen die evident geen belang hebben bij informatie. Volgens Plasterk komt het voor dat ze midden in de nacht twee vrijwel identieke Wob-verzoeken faxen, in de hoop dat één van de twee niet behandeld wordt. Dan kunnen ze een paar weken later een dwangsom van 1200 euro opeisen.

,,Dat is misbruik en daarvoor moeten we de wet aanpassen. We gaan de wet toegankelijker maken, en voorkomen dat commerciële bureautjes die alleen maar de bedoeling hebben een dwangsom binnen te halen, dat nog kunnen doen'', aldus Plasterk.


 
Altijd in behandeling 

De VNG raadt gemeenten aan een Wob-verzoek altijd in behandeling te nemen, ,,omdat dat nu eenmaal moet''. Verder zouden gemeenten meer informatie openbaar moeten maken, zodat de Wob minder nodig is.
 
Dwangsom

Als een gemeente niet snel genoeg ingaat op een Wob-verzoek en niet op tijd met de geëiste informatie komt, dan moet er een dwangsom worden betaald. Van dat laatste wil de VNG zo snel mogelijk af. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken liet deze week al weten dat er een alternatief moet komen voor de dwangsom, om misbruik van de Wob aan banden te leggen.

Reacties: 16

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Mus
Stel je doet mee aan een subsidieverstrekking door de landelijke overheid middels EU subsidiegeld.

Je voldoet aan alle criteria, maar je wordt uitgeloot. Dan ontdek je dat loting niet mag met met EU geld. Je stelt vragen aan het betreffende orgaan wat de subsidie verstrekt ( ik laat alle problemen met verwerking en niet op tijd verstrekte subsidiegelden geheel achterwege en ook de daarbij horende irritaties). Die doen daar niets mee, en je spreekt sowieso iedere week een andere tijdelijke kracht.

Dan zet je met een paar mensen de politiek in op NL en EU niveau en de landelijke pers en dan is er ineens binnen een week het dubbele bedrage beschikbaar waardoor alle aanvragen gehonoreerd kunnen worden.

U zult zeggen fijn toch, nee zeiden wij in een groepje, wat raar hoe dit werkt.

Een van ons is toen eens in een paar andere aanvragen gedoken en heeft ze eens gesorteerd op bureau's die namens klanten indienen. Dat doet de overheid blijkbaar niet want anders had ze de gelijkenis van de projectaanvragen gezien, terwijl het hier om innovatie gaat.

Dus werd inmiddels een groepje mensen helemaal nieuwsgierig en heeft inmiddels een duizendtal WOB verzoeken gedaan, om eens uit te zoeken, hoe dit systeem nu precies werkt, en wat er eigenlijk met publieksgeld wordt gedaan.

Tja, nu heeft de landelijke organisatie van deze subsidie verstrekking een probleem, want hier had men geen rekening meegehouden, konden ze de subsidieverstrekking al niet aan, zoveel WOB verzoeken al helemaal niet.

En in no time staat Plassterk in de krant om indieners van WOB verzoeken te schofferen als mensen die uit zijn op snel geld verdienen, zonder enige onderbouwing.



Als oud gemeenteraadslid, ken ik nog de onmacht van indieners van klachten om tijdig (binnen zes weken) een reactie, al was het maar een ontvangst bevestiging, te krijgen van een lokale overheid, om van de landelijke overheid nog maar niet te spreken.

De WOB procedure met een geldelijke sanctie was eindelijk een stap vooruit. De vraag hoe Plassterk dit gaat garanderen zonder deze sanctie is niet meer aan de orde, omdat het zogenaamd geldwolven betreft die deze aanvragen doen. Dan is de voorafgaande frustrerende geschiedenis, of de behoefte nu om te zien hoe overheidsgeld wordt besteed niet meer relevant.

Slim gespeeld dus door Plassterk en het ambtelijk apparaat!
Peter / ambtenaar
@Heel

Bedankt voor je reactie. Daaruit blijkt weer eens dat verschillende mensen heel verschillend denken en doen.
Caroline Raat / jurist en onderzoeker
Dat lijkt me de verkeerde weg. Ik stel het volgende voor: Als de informatie al actief openbaar is gemaakt, is de verzoeker geen Awb-aanvrager, dan wel moet er een nieuwe Wob-weigeringsgrond komen als de informatie al actief openbaar is gemaakt, waarbij (dat mag in een wet in formele zin) de Wet dwangsom niet van toepassing is. Twee vliegen in een klap: een stok achter de deur voor actief openbaar maken en een stok in het wiel van malicieuze wobbers...
Peter / ambtenaar
De gemeenten die een Wob-verzoek afkopen voor 300 euro (welke gemeenten doen zoiets???) of een dwangsom verbeuren omdat zij te laat op een Wob-verzoek reageren, hebben meestal hun eigen organisatie niet op orde of willen de gevraagde informatie uit eigen belang in de doofpot houden.



De beslistermijn op een Wob-verzoek is 4 weken en kan ook nog een keer met 4 weken worden verlengd. Pas daarna kan een ingebrekestelling worden ingediend en heeft de gemeente weer 2 weken de tijd om op het Wob-verzoek te reageren zonder dat een dwangsom wordt verbeurd.



Totaal heeft een gemeente dus 10 weken de tijd en pas na 16 weken is men een dwangsom verschuldigd van € 1260,-- Als men 10-16 weken nodig heeft om een Wob-verzoek af te handelen dan is er waarschijnlijk sprake van doofpotterij. Bij de gemeente Zevenaar is dat in ieder geval wel zo.



Zie: http://www.wijdoendatzo.wordpress.com/f-brieven/ …



Loskoppelen van de Wet dwangsom en de Wob lijkt mij alleen acceptabel als er iets anders voor in de plaats komt dat de gemeenten en andere overheidsorganisaties dwingt om tijdig, correct en zonder doofpotterij op een Wob-verzoek te reageren. Ook de beslistermijn kan dan weer worden teruggebracht naar 2 weken zoals voor invoering van de Wet dwangsom. En 2 weken is eigenlijk nog veel te lang als je snel iets wilt nazoeken. Normaal zou zijn dat je een Wob-verzoek mondeling indient (officieel kan dat) en dat de informatie dan onmiddellijk wordt gegeven.
True
Normale burgers hebben geen tijd voor deze shit.

Paul hieronder heeft duidelijk niks anders te doen, net als meeste onderstaande sukkels.

Ga naar buiten, kistkoeien.
Piter Holwerda / Commercieel directeur
Openbaar tenzij,

Thorbecke ontwikkelde samen met Gemeente Meppel een webapplicatie Langetermijnagenda. Deze agenda is voor iedereen toegankelijk en geeft toegang tot veel belangrijke dossiers. Gemeente Meppel hanteert het adagium 'openbaar tenzij', en werkt daarmee uiterst transparant. De webapplicatie Langetermijnagenda past geheel in deze visie.
Leo / beleidsmedewerker
Het probleem is dat de "flessentrekkers" helemala niet geïnteresseerd zijn in de informatie waarm ze vragen. Meet transparantie zal daarom dit oneigenlijk gebruik van de Wob niet tegengaan.

Het loskoppelen van de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen, zou het probleem deels oplossen.

Ik denk dat veel gemeenten er wel voor zorgen dat er op tijd wordt beslist.

Een volgende truc die nu vaak wordt toegepast, is het Wob verzoek cryptisch te formuleren. Als er dan een besluit wordt genomen, wordt daar vervolgens namens de Wobber door een schimmig juridisch adviesbureautje bezwaar tegen gemaakt,omdat de gemeente de verkeerde informatie zou hebben verstrekt. Als het bezwaar dan gegrond wordt verklaard, dan is de gemeente een vergoeding voor proceskosten verschuldigd van € 472. Gemeente let op uw zaak, lees de verzoeken goed en schroom niet om verduidelijking van het vezoek te vragen.

Overigens houden niet alleen schimmige bureautjes zich met deze praktijken bezig, maar ook advocatenkantoren.

Met alleen de loskoppeling van de Wet dwamgsom ben je er nog niet. Het is van belang dat er een duidelijke antimisbruik bepaling in de Wob wordt opgenomen. Zoals die in het initiatief wetsvoorstel van Groen Links staat, schiet je niets op. Dit voorstel werkt zelfs verdere juridisering in de hand. De Raad van State heeft dit voorstel feitelijk de grond in geboord. Ik wens de heer Plasterk sterkte met het vinden van een echte oplossing. In gemeenteland gaat het helemaal uit de hand lopen met al die beroepswobbers die op de centen uit zijn.

Bijkomend gevaar is dat het draagvlak bij gemeenten voor serieuze Wob verzoeken, bijvoorbeeld van journalisten ook afneemt. De Wob dreigt aan zijn eigen "succes" ten onder te gaan.
H. Altenstadt / pensioen
Graag een wobverzoek

Hoeveel remigratiepersonen zijn door de gemeente Groningen werkelijk naar Suriname geremigreerd

En ik vroeg om mijn justitiele stukken van 2003 en die heb ik nooit gekegen
Rob Essers / burger
Bij de opmerkingen van de minister beginnen mijn handen te jeuken... Het is bijna een uitnodiging - om hem een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur - een ‘onzinnig’ verzoek te doen om informatie over die ongeveer 200 gemeenten. De uitkomst kan ik raden!



Ook zijn opmerking over nachtelijke faxen roept vragen op. Maakt het iets uit op welk uur van de dag een verzoek gedaan wordt? Als de registratie op orde is, moeten dubbele verzoeken onderkend worden. Administratieve nauwkeurigheid is een van de basisbeginselen van behoorlijk bestuur.



Het is tegenwoordig mode om ‘misbruik’ aan de kaak te stellen. De VNG raadt gemeenten aan een Wob-verzoek altijd in behandeling te nemen,”omdat dat nu eenmaal moet''. Uit een dergelijk advies blijkt dat dit in de praktijk kennelijk niet het geval. Burgers kunnen er kennelijk niet zonder meer op vertrouwen dat gemeentebesturen zich aan de wet houden.



Op dit moment kan iedereen nog een verzoek om informatie doen en hoeft een verzoeker niet aan te geven wel belang hij daarbij heeft. Deze wettelijke bepalingen zouden gekoesterd moeten worden. Bestuursorganen doen te vaak hun uiterste best om informatie NIET te verstrekken, of in ieder geval zo laat mogelijk. Hoe wil de minister dit ‘misbruik’ van de Wet openbaarheid van bestuur tegengaan?



Volgens mij bestaan ‘echt onzinnige’ Wob-verzoeken niet. Er zijn hooguit verzoeken die door de behandelende ambtenaren niet begrepen worden en/of waarvoor zij geen begrip hebben. Indien een verzoek te algemeen geformuleerd is, is het bestuursorgaan verplicht de verzoeker zo spoedig mogelijk te verzoeken om zijn verzoek te preciseren en is het hem daarbij behulpzaam.



Behulpzaam zijn is iets anders dan het afkopen van ‘lastige’ Wob-verzoeken voor 300 euro. Ik heb overigens nergens gelezen wat ik in verband onder ‘af en toe’ moet verstaan. En om wat voor verzoeken gaat het? Is dit een nieuwe methode om informatie ‘onder de pet’ te houden? Wie misbruikt in dat geval de Wet openbaarheid van bestuur?

Jean / Jurist
Discussie over Wob door VNG en Plasterk is een discussie zonder feiten.



De werkelijkheid ligt geheel anders: http://www.olthof-consultancy.nl/blog/wet-dwangs …



De verzoeken die aan deze gegevens ten grondslag lagen zijn overigens in sommige gevallen beschouwd als oneigenlijk/misbruik door de desbetreffende gemeenten! Want immers, wat moet men met dergelijke gegevens? Kunt u zich dat voorstellen, beste lezer?
Richard / op persoonlijke titel
De overheid functioneert ten dienste van burgers en die zijn gebaat bij transparantie op momenten waarop dezelfde overheid voor burgers relevante feiten onder het vloerkleed veegt. Dit uitgangspunt staat echter haaks op de huidige praktijk waarin de meeste onzinnige, en inderdaad cryptisch geformuleerde, informatie wordt opgevraagd. En dat alleen in de hoop een dwangsom te verbeuren of een proceskostenvergoeding op te strijken. De twee laatste reacties geven helaas aan dat beide geen inizicht in de dagelijkse (gemeentelijke) praktijk hebben. Burgers zijn bij deze verwerpelijke praktijk namelijk niet gebaat en wij betalen een onnodige rekening. En daarom moet misbruik worden tegengegaan maar het liefst niet met nieuwe wetgeving. Want dat leidt uiteindelijk toch weer tot creative antwoorden die weer niet stroken met de oorspronkelijke bedoelingen van de wetgever!
Flip Zolderman
Mijn WOB-verzoek aan de minister zou zijn: mag ik inzage in de gevallen van misbruik? Hoeveel zijn dat er? Hoeveel zaken zijn er precies "afgekocht"? Zou het niet veel goedkoper zijn om gewoon de wet te handhaven en inzage te geven? Het probleem is dat elke gemeentelijke voorlichter meteen diep begint te zuchten zodra er een wobverzoek binnen komt, want dan zal er een grote of kleine beerput geopend moeten worden. En daar heeft niemand ooit zin in. Maar daar hebben we nu juist die wet voor, damens en heren!
K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
De minister heeft aangegeven te willen wachten op een initiatiefvoorstel van GroenLinks. Dat vind ik een slappe houding. Hij is in eerste instantie op deze problematiek aanspreekbaar en moet derhalve zelf op korte termijn met een goede oplossing komen. Die kan ik hem overigens zo geven. Voer de mogelijkheid om (beperkt) leges te heffen voor deze dienstverlening in en neem een belanghebbende-criterium op in de wet. Daar hoef je echt niet voor op KleinLinks te wachten.
Jean / Jurist
Richard:



Uw reactie is illustratief en kan worden samengevat als volgt: 'We krijgen vaak verzoeken die ik zinloos vindt, wat een werk allemaal, huil'. Een klemmend voorbeeld van hoe het niet moet, geen feitelijke onderbouwing, geen bewijs van misbruik, het blijft allemaal beperkt tot algemeenheden.



Het etiket 'onzinnig' wordt overigens in mijn ervaring zonder meer al snel geplakt op een verzoek. Een voorbeeld: ook het opvragen van cijfers over het totaal aan verbeurde dwangsommen, zoals die hieronder in het aangegeven onderzoek, is volgens sommige gemeenten vexatoir en misbruik, want wie wil dat nou weten aldus de behandelde ambtenaren? Ziet u het probleem niet? Een subjectieve beoordeling van het bestuur als maatstaf voor de vraag of een verzoek zinvol is of niet, dat is geen beoordeling. Het is een volstrekt willekeurig selectiemechanisme.



En dat is ook het probleem en de voedingsbodem voor deze onzin, dat men snel geneigd is om de onredelijkheid van een verzoek te veronderstellen. Neem daarbij nog in ogenschouw dat het totaal aan dwangsommen dat is betaald in 2012 wegens niet tijdig beslissen bij gemeenten - dus voor alle aanvragen en niet enkel Wob verzoeken - nog geen 6 ton bedraagt, minder dan één enkele gemeente zoals Apeldoorn kwijt is aan wachtgeld per jaar, en we kunnen terecht spreken van een farce. Indien de minister hier intrapt is dat schandalig.
Leo / beleidsmedewerker
@Richard. Ik denk dat wij allebei met de voeten in de klei van de gemeentelijk Wob praktijk staan.



In vrijwel alle gevallen gaat het om verzoeken die overduidelijk gericht zijn op obstructie van het overheidsapparaat. Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om het onderscheid te kunnen maken.



Naast de dwangsom en de proceskosten vergoeding, hebben we te maken met de kosten van ambtelijk inzet. Dat zou nog wel eens de grootste kostenpost kunnen zijn.



Willem
Kom, kom Chris,

Denkt u nu werkelijk dat er onderzoeken plaatsvinden naar de personen die deel uitmaken van een bezwaarschriftencommissie? Denkt u werkelijk dat er studenten zijn die voor hun onderzoekjes (waar je logischerwijze verder nooit iets van hoort in de zin van resultaten van het onderzoek) twijfelachtige juridische adviesbureautjes inhuren om gegevens op te vragen? Maar als u zo gebrand bent op het steken van tijd in onzinverzoeken en pogingen tot flessetrekkerij, dan is de oplossing heel eenvoudig. De overheid huurt daarvoor meer juristen in en de kosten verhaalt zij op u, de belastingbetaler. Een paar procent OZB belasting erbij en u krijgt helemaal uw zin.
Advertentie