Geen superdividend BNG in 2009

In 2006 werd onder druk van toenmalig minister van Financiën Zalm besloten een deel van het riante eigen vermogen van de bank stapsgewijs aan de aandeelhouders uit te keren. Een eerste superdividend van vijfhonderd miljoen euro werd uitgekeerd in 2006, een even groot bedrag volgde in 2007. In 2009 zou, als de ratingbureaus, de beleggers en De Nederlandsche Bank, geen bezwaar hadden, nog eens tweehonderd miljoen aan de vrije reserves worden onttrokken en uitgekeerd aan de aandeelhouders (de staat, de meeste gemeenten, een paar provincies en een enkel waterschap).

Hoewel de bank zegt geen verantwoorde uitspraak te kunnen doen over het te verwachten resultaat over 2009, spreekt de Raad van Bestuur al wel uit dat ‘gezien het dividenden kapitalisatiebeleid’ dit jaar naar verwachting geen extra uitkering zal worden gedaan.

De onzekerheden op de kapitaalmarkt blijven volgens de bank dit jaar groot, wat (opnieuw) tot een lager nettoresultaat kan leiden. Dat de resultaatontwikkeling 2009 nog ‘uiterst onzeker’ is, komt volgens John Reichardt van de Raad van Bestuur van BNG vooral door de onzekere waardeontwikkeling van activa. Een extra dividenduitkering kan alleen als de bank voldoende vlees op de botten heeft. Dat wil zeggen, als er tegenover vreemd vermogen een bepaalde hoeveelheid eigen vermogen staat.

Of, in de woorden van Reichardt: ‘Een extra dividenduitkering is afhankelijk van de ruimte tussen de actuele solvabiliteit en de met de aandeelhouders besproken minimaal noodzakelijke solvabiliteit om de ratings van de bank op hun zeer hoge niveau te houden. Zoals bekend is dat een randvoorwaarde om de inkooppositie van BNG op de internationale kapitaalmarkt superieur te houden, om daarmee onze klanten de laagst mogelijke tarieven voor hun kredietverlening te kunnen bieden. De actuele solvabiliteit biedt momenteel niet de ruimte om extra dividenduitkeringen te doen.’

De aandeelhouders zullen het dit jaar moeten stellen met de normale dividenduitkering. Die is minder dan vorig jaar, omdat de BNG haar winst zag teruglopen van 195 miljoen euro in 2007 naar 158 miljoen euro in 2008. Omdat vijftig procent van de nettowinst wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders (79 miljoen euro) betekent dat een dividend van 1,42 euro per aandeel. Voor de gemeente Den Haag komt dat neer op een bedrag van 1,8 miljoen euro. De gemeente Utrecht toucheert ruim één miljoen euro, Amsterdam bijna negen ton en Arnhem zeven ton. Als grootaandeelhouder strijkt het ministerie van Financiën 39,5 miljoen euro op.

Leningen

Prognoses over de omvang van de kredietverlening in 2009 zijn onder de huidige marktomstandigheden volgens de BNG zeer moeilijk. Afgelopen jaar slaagde de bank er wel in haar marktaandeel te vergroten. Het totaal aan uitgezette, langlopende leningen steeg in 2008 met bijna een derde: van 7,4 naar 10,5 miljard euro. Vooral het laatste kwartaal van 2008 was volgens de bank top. De totale portefeuille langlopende leningen aan klanten op basis van hoofdsommen (waarbij lopende of vervallen rente buiten beschouwing zijn gelaten) nam toe tot ruim 66 miljard euro (in 2007: 62 miljard).

Op slot

‘In de publieke sector bedraagt het marktaandeel ruim zestig procent van de totale uitstaande schuld’, aldus Reichardt naar aanleiding van de presentatie van de jaarcijfers van de bank. ‘Dit is in het afgelopen jaar licht opgelopen, vooral in het laatste kwartaal. Na het faillissement van Lehman Brothers raakte de kapitaalmarkt nagenoeg volledig op slot en was de bereidwilligheid bij vele financiële instellingen om geld te verstrekken bepaald gering. BNG heeft het loket echter open kunnen houden, met een positieve impuls voor ons marktaandeel als gevolg.’

Binnen de sector gemeenten bedraagt het marktaandeel van de BNG inmiddels bijna 75 procent. In de volkshuisvestingssector ligt het marktaandeel nu op ongeveer vijftig procent. Eén van de bedreigingen voor de bank is het nagenoeg stilvallen van de woningbouw door de economische crisis. Dat betekent een daling in de kredietverlening door BNG aan vooral de corporatiesector.

‘Uiteraard gaat hier enig effect vanuit op de toekomstige resultaten. BNG is de mening toegedaan dat op termijn deze stilval weer zal worden ingehaald, de behoefte aan woningbouw blijft immers groot in Nederland, daarmee kan het effect teniet worden gedaan’, aldus Reichardt. ‘Het naar voren halen van investeringen door decentrale overheden geeft naar verwachting de tegenovergestelde beweging in kredietverlening en effect op de resultaten.’

De crisis heeft vooralsnog niet gezorgd voor een flinke toename van het in beheer geven van vermogens door haar klanten – provincies, gemeenten en corporaties. Volgens Reichardt is het aandeel dat BNG heeft in de beleggingen van de decentrale overheden ‘redelijk stabiel’ gebleven. ‘Na de problemen met de IJslandse banken is er wel sprake van enige toename, maar deze is (nog) niet substantieel te noemen’, zegt hij.