Aangifte om mogelijke 'beroepsmatige discriminatie' toeslagenaffaire

Het ministerie van Financiën heeft dinsdag aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie (OM) wegens mogelijke misdrijven waaronder 'beroepsmatige discriminatie' in de beruchte toeslagenaffaire. Het OM zal kijken naar het werk van twee fraudeteams en de directie van de afdeling Toeslagen tussen 2013 en 2017.

Handelen van de teams
De aangifte komt op advies van de externe strafrechtadvocaat Hendrik Jan Biemond die onderzocht of het ministerie verplicht is aangifte te doen wegens het handelen van de teams. Dat Financiën dat doet, is ‘ingrijpend’, zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen). ‘Ik realiseer me dat deze aangifte een grote impact heeft op de gedupeerde ouders en de medewerkers van de Belastingdienst. Maar het advies van mr. Biemond is helder: het is belangrijk dat het Openbaar Ministerie hier naar kijkt.’

‘Knevelarij’
Het gaat naast beroepsmatige discriminatie om 'knevelarij', een ambtsmisdrijf waarbij een ambtenaar bewust ten onrechte geld opeist. De harde fraudeaanpak die de Belastingdienst enkele jaren terug hanteerde zorgde ervoor dat vele honderden ouders die kinderopvangtoeslag ontvingen onterecht als fraudeur zijn behandeld. Sommige gedupeerden kwamen daardoor in grote financiële problemen. Toenmalig staatssecretaris Menno Snel trad eind vorig jaar op wegens de affaire.

Individuele ambtenaren
Of individuele ambtenaren in de problemen komen, is nog niet duidelijk. ‘In zijn advies benadrukt Biemond dat zijn advies niets zegt over de strafwaardigheid van het gedrag van specifieke personen’, schrijft het ministerie.

Kamer vindt aangifte terecht
Een geschokte Tweede Kamer vindt het terecht dat het ministerie van Financiën aangifte heeft gedaan wegens mogelijke misdrijven in de toeslagenaffaire. ‘Het is een heel heftige dag.’ Wel vragen partijen zich af waarom het ministerie niet eerder tot deze stap is overgegaan.

Beerput
‘Het is meer dan terecht dat er aangifte wordt gedaan tegen de ambtenaren die een grote rol speelden in de toeslagenaffaire. Maar de beerput moet helemaal open, want er zijn ook politiek verantwoordelijken’, zegt Renske Leijten van de SP. Zij pleit al langer voor een parlementaire enquête over de kwestie.

Niemand staat boven de wet
Ook Pieter Omtzigt (CDA) vindt het goed dat het ministerie deze stap zet. ‘Het laat zien dat in Nederland niemand boven de wet staat. Een belangrijk signaal voor de ouders, die jarenlang geleden hebben. Maar ook voor de vele ambtenaren bij de Belastingdienst die hun werk goed doen. We hebben hier bijna een jaar op aangedrongen, omdat de feiten en de gevolgen heel ernstig zijn.’

Duurt te lang
Bart Snels van GroenLinks vraagt zich af waarom het zo lang heeft moeten duren. ’Wat heeft deze advocaat in twee maanden wel tot deze conclusie gebracht waar het ministerie al een jaar mee bezig is en deze conclusie niet heeft getrokken?’

Duidelijkheid voor gedupeerden
Ook VVD'er Helma Lodders wil graag weten hoe het kan dat er nu een aangifte ligt, terwijl er al lang onderzoek wordt gedaan. Ze is er ‘tevreden’ over dat er aangifte is gedaan wegens knevelarij en beroepsmatige discriminatie. ‘Goed dat er een volgende stap wordt gezet.’ Ze hoopt dat er snel duidelijkheid komt voor de gedupeerden.

Zwarte dag
Volgens Steven van Weyenberg van D66 is het ‘een gitzwarte dag voor het vertrouwen in onze overheidsorganisaties’. De Kamer wil dat de Autoriteit Persoonsgegevens snel met een rapport komt over etnisch profileren.

Ambtsmisdrijf
‘De betrokken ouders wisten dit al die jaren al! Zelf zo vaak besproken met bewindspersonen. Altijd ontkend. Aangifte ambtsmisdrijf door staatssecretarissen is uitzonderlijk maar meer dan terecht. De onderste steen moet boven komen’, twitterde Farid Azarkan in reactie op de aangifte. (ANP)