Controle op coronaherstelfonds gebrekkig

Maar liefst 724 miljard euro bevat de herstel- en veerkrachtfaciliteit (RRF), een Europees fonds van voor het herstel na de COVID-pandemie. De Europese Commissie heeft in vrij korte tijd een controlesysteem opgezet om te zien of het geld goed wordt besteed. Aan dat systeem schort echter nogal wat, stelt de Europese Rekenkamer.

Ongekend budget

Lidstaten konden het afgelopen jaar plannen indienen voor herstel van hun economie. De Europese Commissie stelde een fonds in met een ongekend hoog budget. De Recovery and Resilience Facility (RRF) is een fonds met maar liefst 724 miljard euro. Dat geld wordt in fasen aan EU-landen uitgekeerd die daartoe plannen hebben ingediend. Dat gaat natuurlijk wel gepaard met de nodige controles. De Europese Rekenkamer heeft dit controlesysteem onderzocht en constateert grote tekortkomingen. Er is, zo stelt de Rekenkamer, sprake van een ‘zekerheids- en verantwoordingskloof’ in de bescherming van de financiële belangen van de EU.

Regels naleven

Normaal gesproken geldt bij financieringsprogramma’s dat eerst een controle plaatsvindt of de EU-regels en nationale regels zijn nageleefd voordat wordt overgegaan tot uitbetaling. Vreemd genoeg is dit bij de RRF-gefinancierde investeringsprojecten niet het geval. Lidstaten dienen alleen aan te geven of hun herstelplannen voldoen aan de vooraf overeengekomen doelstellingen die ze hebben genoteerd n hun nationale herstelplannen. De Commissie controleert alleen aan de hand van de gegevens die de landen verstrekken of die inderdaad voldoen aan de mijlpalen en streefdoelen die zij in hun eigen plan hebben geformuleerd. Bij andere financieringsprogramma’s wordt, voordat wordt voldaan aan een betalingsverzoek, ook gekeken of de investeringsprojecten hebben voldaan aan andere EU-regels of nationale regels voor financieringsprogramma’s. Dat is bij de RRF-financiering niet het geval.

‘Zonder de zekerheid dat deze regels worden nageleefd, is er op EU-niveau een gebrek aan verantwoording,’ concludeert de Europese Rekenkamer.