'Erfpacht moet worden afgeschaft’

Dat stelt econoom Paul Nelisse, die volgende week aan de Universiteit van Amsterdam promoveert op de vraag of erfpacht de totale welvaart bevordert of juiste vermindert. Zijn conclusie is duidelijk: ‘geredeneerd vanuit het optimale punt waarbij de welvaart van alle betrokkenen maximaal is, kun je de erfpacht beter afschaffen’.

Eigenlijk stelt Nelisse dat gemeenten hun inwoners in ieder geval de keus moeten bieden om ofwel de erfpacht te betalen ofwel de grond onder en naast de woning te kopen. ‘Maar dat betekent in de praktijk dat het systeem wordt afgeschaft, want vrijwel alle bewoners zijn sterk tegen erfpacht.’

Erfpacht wordt in een aantal gemeenten nog actief toegepast. Amsterdam springt er volgens Nelisse negatief uit: ‘Daar speelt de problematiek dat mensen soms ineens honderden euro’s extra moeten gaan betalen.’ De gemeente Den Haag heeft vorige maand besloten de erfpacht langzaam aan af te schaffen’.

Gemeenten als Amsterdam verdedigen het systeem volgens Nelisse met twee argumenten. Allereerst levert het natuurlijk flink geld op voor de gemeentekas. Ten tweede houdt de gemeente juridisch zeggenschap over het grondgebruik.

‘Het eerste argument is relatief: als de grond morgen aan de huiseigenaren wordt verkocht krijgt de gemeente ineens heel veel geld in kas. Rotterdam doet dat momenteel en heeft daarmee veel extra middelen vrijgemaakt om in de stad te investeren’.

Het argument van de juridische zeggenschap noemt de promovendus eerder een nadeel dan een voordeel. ‘Gemeenten kunnen hierdoor elk vigerend bestemmingsplan negeren als ze dat willen. In extremo kunnen ze met je buurman een akkoord sluiten over de bouw van een benzinestation in diens tuin zonder dat jij er iets tegen kunt doen. Bezwaar aantekenen kan alleen als het bestemmingsplan wordt gewijzigd.’

Zie ook:
Leegstand op Terschelling door verhoging erfpacht (16/01/2008)
Den Haag kiest voor menging erfpacht en eigendom (22/05/2007)