Goed laatste kwartaal ABP neemt dreiging niet weg
Ambtenarenpensioenfonds ABP kende een tumultueus 2019, maar eindigt het jaar sterk. In het laatste kwartaal werd de dalende lijn gekeerd. Het is daardoor zeker dat er dit jaar geen pensioenkortingen komen, maar het vooruitzicht blijft zorgelijk.
Ambtenarenpensioenfonds ABP kende een tumultueus 2019, maar eindigt het jaar sterk. In het laatste kwartaal werd de dalende lijn gekeerd. Het is daardoor zeker dat er dit jaar geen pensioenkortingen komen, maar het vooruitzicht blijft zorgelijk.
Handreiking
De dekkingsgraad eindigde in december boven het minimale niveau dat nodig is om pensioenkortingen te voorkomen. ‘Het fonds hoefde geen gebruik te maken van de handreiking van minister Koolmees’, schrijft ABP. Minister Koolmees (Sociale Zaken, D66) voerde in november een nieuwe minimumgrens in om te voorkomen dat er op grote schaal kortingen zouden komen. De oude minimumgrens was 95 procent, Koolmees verlaagde die naar 90 procent, maar ABP eindigde december met een actuele dekkingsgraad van 97,8 procent.
Onvermijdelijk
Toch is er reden tot zorg. De beleidsdekkingsgraad, de gemiddelde actuele dekkingsgraad over twaalf maanden, daalde in 2019 van 103,8 procent naar 95,8 procent. Dat is volgens de huidige regels 8,4 procent onder het minimum. ‘Als deze beleidsdekkingsgraad tot en met 2020 onder het vereiste niveau van 104,2 procent blijft’, schrijft ABP, ‘en de actuele dekkingsgraad eind 2020 ook lager is dan 104,2 procent, is verlaging van pensioen onvermijdelijk.’
Somber vooruitzicht
Het is daarom belangrijk dat het huidige jaar goed verloopt en daar is ABP-voorzitter Corien Wortmann-Kool somber over. ‘Nu hebben we een goed beleggingsjaar achter de rug, maar we verwachten dat de rente de komende jaren laag zal blijven en ook verwachten we, net als andere grote beleggers, lagere rendementen.’ ABP hoopt daarom dat er snel een nieuw pensioenstelsel komt – een van de redenen dat Koolmees de tijdelijke maatregel invoerde was om rust te creëren terwijl het pensioenakkoord wordt uitgewerkt.
Kerncijfers |
Q4 2018 |
Q1 2019 |
Q2 2019 |
Q3 2019 |
Q4 2019 |
Beleidsdekkingsgraad (%) |
103,8 |
102,4 |
100,6 |
97,0 |
95,8 |
Dekkingsgraad (%) |
97,1 |
99,0 |
95,3 |
91,0 |
97,8 |
Beschikbaar vermogen (€ miljard) |
399 |
431 |
442 |
459 |
466 |
Verplichtingen (€ miljard) |
411 |
436 |
464 |
504 |
476 |
Rekenrente (%) |
1,4 |
1,1 |
0,8 |
0,4 |
0,7 |
Bron: ABP
Rente
De lage rente zorgde er dit jaar al voor dat het even leek of er ondanks het behaalde rendement toch verlaagd zou moeten worden. Het vermogen groeide afgelopen jaar van 399 miljard naar 466 miljard euro, een rendement van 67 miljard euro (16,8 procent). ABP is hier blij mee, maar de lage rente zorgde ervoor dat de verplichtingen stegen van 411 miljard naar 476 miljard euro.
Flinke schommelingen
466 miljard euro aan vermogen en 476 miljard euro aan (toekomstige) verplichtingen betekent dat de actuele dekkingsgraad eind 2019 uitkwam op 97,8 procent. Ondanks flinke schommelingen door het jaar heen verschilde hij daarmee slechts 0,7 procent met die van eind 2018.
Is er een bedrag waarbij de rekenrente simpelweg niet meer van belang is? Dat de buffer van het ABP zo groot is dat ongeacht de rekenrente altijd de verplichtingen kunnen worden voldaan? Dan is de oplossing niet zo moeilijk lijkt mij.
En stel dat de rente 0 wordt of zelfs negatief, kan je dan nog steeds een discussie hierover voeren? In theorie kunnen pensioenfondsen dan nooit meer voldoen aan de verplichtingen omdat ze geld verliezen. Wat wordt dan als maatregel voorgesteld?