Goed plan
De minister toont daadkracht als ze een verplichting oplegt aan de gemeenten, en laat het compleet afweten als ze zelf aan de slag moet.
Het plan was goed. De gemeenteraden vonden het moeilijk om te oordelen hoe hun gemeente er financieel voor staat. Daarom kwamen er enkele jaren geleden vijf financiële kengetallen, over de schulden, belastingen, risico’s en tekorten van de gemeenten.
Het plan was simpel: elke gemeente moet die vijf financiële kengetallen elk jaar berekenen. Dan kan de gemeenteraad de stijging of daling van die vijf kengetallen goed vergelijken met die van andere gemeenten. En dan weten de gemeenteraden of het hun gemeente financieel goed of slecht gaat.
Het plan was goed. En de uitvoering? Alle gemeenten deden mee. Ze hadden trouwens geen keus. Niks vrijwillig, niks vrijblijvend, de minister van Binnenlandse Zaken schreef, heel daadkrachtig, verplicht voor dat de gemeenten mee moesten doen. Dus deden de gemeenten dat braaf.
Vervolgens moet de minister natuurlijk al die gemeentelijke kengetallen op een rijtje zetten, op internet publiceren, en de gemiddeldes en de trends berekenen. Is een ochtendje werk, vooruit, een hele dag misschien. Meer niet. Dus als de gemeenteraden begin november hun begroting van 2020 moeten beoordelen, kunnen ze die mooi vergelijken met de begrotingen van andere gemeenten. Die komen deze weken uit, de minister heeft dus enkele weken de tijd.
En toen? Je hoeft geen financieel deskundige te zijn om te kunnen raden wat er toen gebeurde. Er gebeurde namelijk helemaal niets. De minister verzaakte, ze deed niets. De site www.financiengemeenten.nl van het ministerie bevat de financiële kengetallen uit de begrotingen 2018. Die ligt dus twee jaar achter.
Zou het luiheid zijn? Desinteresse? Of komt het de minister slecht uit om te melden dat het slecht gaat met de financiën van de gemeenten? Ik weet het niet. En de VNG-site www.waarstaatjegemeente.nl? Het valt me op dat de VNG zich wel heel vaak beperkt tot het overschrijven van wat Binnenlandse Zaken opschrijft. De VNG-site ligt dus ook twee jaar achter. Al twee jaar berekenen de gemeenten die kengetallen, maar ze hebben er nu niets aan.
De minister toont daadkracht als ze een verplichting oplegt aan de gemeenten, en laat het compleet afweten als ze zelf aan de slag moet. Ik heb een goed plan. Gemeenten moeten gewoon stoppen met die kengetallen. Op zijn vroegst over twee jaar komt er iemand achter.
Overigens denk ik dat vanwege de grote verscheidenheid van activiteiten bij de gemeenten vergelijking van kengetallen minder gemakkelijk is dan het lijkt. In veel gevallen zal bij grotere afwijkingen een toelichting moeten worden gegeven. Neemt niet weg dat toezeggingen uiteraard moeten worden nagekomen. Als je met iets start moet je het ook afmaken!