Complex

De evaluatie dateert namelijk al uit maart. Van ’t Wout maakte de evaluatie pas in december openbaar. Het kabinet was toen nog niet gevallen over het achterhouden van informatie. Deze evaluatie vele maanden stil houden – wel een talent dat dit kabinet waardeert. Logisch dat Van ’t Wout vorige week gepromoveerd is tot minister, hoewel hij pas sinds juni staatssecretaris was.

De evaluatie keek ook of de gemeenten genoeg geld van het rijk kregen voor de Participatiewet. Pijnlijk punt natuurlijk. De gemeenten hebben de afgelopen jaren honderden miljoenen euro meer uitgegeven aan uitkeringen dan ze van het rijk kregen. En de Participatiewet bepaalt dat de rijksbijdrage voor de uitkeringen kostendekkend moet zijn.

Er is geen regel voor de apparaatskosten. De conclusie van de evaluatie: “Er is geen eenduidige vergelijking te maken tussen de totale uitgaven van de gemeenten aan de Participatiewet en wat ze daarvoor van het rijk krijgen. Bovendien is niet bekend of de gemeenten altijd honderd procent efficiënt hebben gewerkt. Dat komt omdat het systeem heel complex is.”

Ach, wat is complex? De gemeenten krijgen het geld voor de bijstandsuitkeringen via een gerichte rijksbijdrage en het geld voor de apparaatskosten via het gemeentefonds. Hoeveel dat laatste exact is, is inderdaad niet te berekenen. Met deze redenering verborg Van Ark, de voorgangster van Van ’t Wout als staatssecretaris van Sociale Zaken, dat ze de gemeenten minder geld gaf dan ze volgens de Participatiewet moest geven. Ook een talent dat dit kabinet waardeert. Logisch dat zij ook gepromoveerd is tot minister.

Maar weet u, elk jaar op Prinsjesdag schrijven de minister van Binnenlandse Zaken en de staatssecretaris van Financiën dat het gemeentefonds hoog genoeg is. Daarvoor kijken ze niet naar de begrotingen van de gemeenten maar naar de systemen achter gemeentefonds, naar de jaarlijkse groei, naar de compensatie voor nieuwe taken, en naar de verdeling. Complexer kan bijna niet. Maar op Prinsjesdag nooit een woord dat het systeem veel te complex is en dat daarom niet te achterhalen is of het gemeentefonds hoog genoeg is.