VNG: ‘BZK tovert op papier miljardenkorting weg’

Het weglaten van een miljardenkorting op het gemeentefonds in een Kamerbrief is de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in het verkeerde keelgat geschoten. De Tweede Kamer wordt op die manier ‘ten onrechte’ voorgehouden dat het wel meevalt met de financiële positie van gemeenten.

Terugval

Deze week informeerde minister Uitermark de Tweede Kamer over de financiële positie van gemeenten en provincies. Wat daarin opvalt is dat de NSC-bewindsvrouw geen gewag maakt van de miljardenkorting op het gemeentefonds vanaf 2026, het zogeheten ravijnjaar. De korting die onder de aankondiging van een nieuwe financieringssystematiek is doorgevoerd bestaat echter nog steeds. Het Centraal Planbureau (CPB) noemt de korting wel en schat de terugval aan inkomsten vanaf 2026 voor gemeenten en provincies samen op 4,9 miljard euro.

‘De korting wordt weggetoverd’, aldus een gebelgde gemeentekoepel. ‘Het is opmerkelijk dat hierover in de brief van de fondsbeheerder niets is terug te lezen. De VNG wijst de Kamerleden er verder op dat de nieuwe normeringssystematiek gebrekkig is en bepaald geen vooruitgang, zoals de minister schetst. Zo schommelt het accres zelfs naar beneden en wordt een half miljard euro lager.

Geen geld over

Verder wijst de VNG op het niet noemen door de minister van het financieringsresultaat. ‘Dat financieringsresultaat was meer dan een miljard negatief, maar wordt in de rapportage uit beeld gelaten’, aldus de gemeentekoepel. En dat gemeenten geld over zouden houden, klopt in de ogen van het VNG-bestuur evenmin. Ja, er was een positief exploitatieresultaat over 2023, maar dat kwam vooral tot stand door incidentele meevallers en is ‘dus zeer fragiel.’

Papieren werkelijkheid

Met het financieel ravijn van structureel  2,4 miljard euro in het vooruitzicht staat gemeenten volgens de VNG nog heel wat te wachten. Daarbij staat er ook na het terugdraaien van de extra bezuiniging van 511 miljoen euro nog een ombuigingsopgaaf op jeugdzorg vanaf 2026 in de boeken van 834 miljoen euro. ‘Het terugdraaien van die extra bezuiniging op de jeugdzorg betekent niets voor financiële positie gemeenten’, aldus de VNG. Hoewel in zijn algemeenheid goed nieuws, heeft het geen enkel effect op de financiële positie van gemeenten. ‘Gemeenten mochten deze bezuiniging – omdat er geen enkele onderbouwing voor was of plan van het rijk aan ten grondslag lag – immers al beschouwing laten. Met het terugdraaien wordt uitsluitend een papieren werkelijkheid in lijn gebracht met de echte werkelijkheid.’