Meer bezuinigingen op burger dan op bedrijfsleven

Gemeentelijke bezuinigingen treffen de burger meer dan het bedrijfsleven. Dat vindt een ruime meerderheid van de raadsleden, zo blijkt uit een enquête van Nicis Institute. Onderwerp van het raadsledenpanel van Nicis Institute was de huidige bezuinigingsopgave en de uitdaging om met oplossingen voor de lange termijn te komen.

Veiligheid

Driekwart van de raadsleden kan een voorbeeld geven van een bezuiniging waarmee de gemeente extra verantwoordelijkheid bij de burger neerlegt. Slechts 40 procent van hen kan een maatregel noemen die ten laste van het bedrijfsleven komt. Ideeën voor dat laatste blijken er volop te zijn, zoals het via een ondernemersfonds medeverantwoordelijk maken van organisaties voor het onderhoud van de openbare ruimte en citymarketing. In uitgaansgebieden zouden ondernemers medeverantwoordelijk moeten worden voor veiligheid in de openbare ruimte.

Festivals

Echt creatief en met lef wordt er volgens een meerderheid van de raadsleden niet bezuinigd. Onder creatieve maatregelen wordt onder andere verstaan het reduceren van activiteiten die geen waarde toevoegen, het gebruiken van rijkssubsidies voor bezuinigingen in plaats van voor het project waarvoor ze zijn bestemd en het stopzetten van alle infrastructurele werken.

Verhalen op burger

Raadsleden blijken redelijk eensgezind over het door de gemeenten verhalen van kosten op de burger en het bedrijfsleven. Zo vindt tweederde van hen dat gemeenten de rekening voor publiek zaken, zoals stadionbewaking en beveiliging tijdens festivals rustig mag neerleggen bij de organisatoren van die evenementen. Weinig problemen hebben veel raadsleden met het verhalen door de gemeenten van de kosten van nalatigheid op de burger, bijvoorbeeld bij het niet verschijnen op een afspraak of bij het slaan van vals alarm.

Stresstest

Een stresstest blijkt goed in de smaak te liggen. Drie kwart van de raadsleden ziet het als een middel om tot doeltreffende bezuinigingen te komen. In gemeenten waar al een stresstest is uitgevoerd, geven raadsleden aan dat de grootste financiële risico’s liggen bij de zogeheten verbonden partijen, de algemene uitkering uit het gemeentefonds, de wet maatschappelijke ondersteuning, de bijstandsuitkeringen, de grondexploitatie en de financiële reserves. Raadsleden in gemeenten waar (nog) geen stresstest is uitgevoerd verwachten verreweg de grootste problemen op het terrein van de grondexploitatie en de bijstand. Samenwerkingspartners en verbonden partijen worden door de raadsleden nauwelijks als een risico aangewezen.

Artikel 12

De overname door gemeenten van de taken van provincies op het gebied van de jeugdzorg vormt volgens geen enkel raadslid dat zich baseert op een al uitgevoerde stresstest een financieel risico. Ook schulden en rentelasten blijken niet als risicovol uit de test te komen. Opvallend is dat geen enkel raadslid aangeeft aan dat zijn gemeente risico loopt in de positie te komen de artikel 12-status aan te vragen.