Einde btw-compensatiefonds dreigt

Topambtenaren willen af van het btw-compensatiefonds. Dat stellen zij in een onafhankelijk advies aan de politieke partijen. Gemeenten zijn tegen, vanwege de rompslomp.

Uitbesteden

Het btw-compensatiefonds (bcf) is acht jaar geleden ingesteld om het uitbesteden van taken door gemeenten te bevorderen. Gemeenten kunnen werkzaamheden zelf uitvoeren of die uitbesteden aan een bedrijf of andere organisatie. De btw die ze dan moeten betalen op uitbesteed werk, kunnen ze vervolgens declareren bij het btw-compensatiefonds.

Financiën

De Studiegroep Begrotingsruimte, waarin de hoogste ambtenaren van de ministeries van Financiën, Sociale Zaken, Economische Zaken en Volksgezondheid, vertegenwoordigers van De Nederlandsche Bank en het Centraal Planbureau zitten, stelt nu in haar recent gepubliceerde 14e rapport voor om het fonds weer af te schaffen. Het fonds heeft naar het oordeel van de Studiegroep niet geleid tot meer uitbesteding van gemeentelijke taken.

Doelmatig

Belangrijkste doel van het btw-compensatiefonds is het wegnemen van de factor btw in de afweging door decentrale overheden tussen het uitbesteden van werkzaamheden of het uitvoeren ervan door de eigen organisatie. Hoewel dat doel is bereikt, is volgens de topambtenaren uit de evaluatie van het bcf niet gebleken dat het fonds heeft geleid tot het achterliggende doel: doelmatigheidswinst door meer uitbesteding.

Onrust

‘Politieke, strategische en beleidsmatige factoren hebben meer impact op de beslissing om al dan niet uit te besteden dan doelmatigheid’, stelt de Studiegroep. ‘Tegelijkertijd heeft het bcf wel een aanzienlijke budgettaire groei laten zien – de omvang van het bcf bedraagt op dit moment zo’n 3 miljard euro. Het beroep op het bcf en de verantwoording van de bestede middelen leiden tot veel bestuurlijke discussies en onrust.’ Als het nieuwe kabinet niet besluit tot afschaffing van het fonds, moet wat de Studiegroep betreft de budgettaire beheersbaarheid van het fonds worden verbeterd. Er dient een effectievere manier te komen om het fonds te voeden.

Rompslomp

Gemeenten zijn geen voorstander van afschaffing van het fonds, vanwege de administratieve rompslomp en de bijbehorende kosten die dat geeft. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wijst er in een reactie op dat gemeenten zich destijds niet tegen de invoering hebben verzet, maar er toen al wel weinig toegevoegde waarde van verwachtten. Bovendien vergde de invoering veel extra administratie. Het fonds nu weer afschaffen, zou betekenen dat gemeenten weer hun administratie moeten aan passen. ‘Met alle kosten van dien’, aldus de VNG. Hoewel dus niet echt enthousiast over het btw-compensatiefonds, stellen de verzamelde gemeenten voor om het toch maar in stand te laten. Ze verwachten bij afschaffing zelfs nog meer administratieve rompslomp dan bij de invoering.