Miljoenenstrop provincies door Brexit

De naderende no-deal-Brexit zet ook de bijl in Interregprogramma´s A met het Verenigd Koninkrijk. Dat raakt Europese projecten waarin Nederland participeert. De provincies Zeeland en Zuid-Holland schieten er elk tientallen miljoenen euro’s bij in.

Zo verdwijnt het Twee Zeeënprogramma, dat draait om samenwerking tussen Nederland, Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk over kennisuitwisseling en investeringen op het gebied van havens, water, en waterveiligheid. De totale funding bedraagt 392 miljoen euro met een bijdrage uit Brussel van 256 miljoen.

Klimaatadaptie

Alleen al in Zeeland zijn er 34 projecten aan verbonden. Het gaat dan bijvoorbeeld om de haven Vlissingen-Gent. Maar ook de inrichting van een Middelburgs park, het Molenwater, waar vroeger Miniatuur Walcheren zat. Zeeland haalt zo’n 20 miljoen euro uit het 7-jarige programma.

Zeeuws gedeputeerde Anita Pijpelink (PvdA) en plaatsvervangend lid van het Comité van de Regio’s (CvdR) noemt het verdwijnen van de Interreg A-programma’s erg. ´Het zijn hele praktische samenwerkingen die ook nodig zijn´, zegt Pijpelink. ´Het Twee Zeeënprogramma biedt veel uitwisseling van knowhow. Aan beide zijden van de Noordzee staan we voor dezelfde opgave als het gaat om water, waterveiligheid en ook droogte, wat in het zuiden van de provincie speelt.´

Voorbeeld is de samenwerking van de Universiteit van Greenwich met de Universiteit van Picardië en de Hogeschool van Amsterdam en MKB-bedrijven, die gemeenten als Middelburg, Oostende, Saint Omer en Southend on Sea adviseren over klimaatadaptatiemaatregelen.

Interreg B

De samenwerking tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk verdwijnt uit nog meer Interreg-programma´s. Het VK trekt zich ook terug uit andere programma’s waarin Nederland participeert, zoals het Noordzeeprogramma (waarde 329 miljoen euro) en Noordwest Europa (waarde 649 miljoen euro). Dit betreft regionale programma´s, Interreg B, en die kunnen in aangepaste vorm ook zonder de Britten nog doorgaan. Maar dat geldt dus niet voor nationale samenwerkingen binnen Interreg A. 

Beperkter budget

Intussen wordt hard gewerkt om de contacten op peil te houden, want door de eindige samenwerking dreigen ook de ambtelijke contacten te verwateren, en dat is wel het laatste wat moet gebeuren, meent Pijpelink. Een van de oplossingen is het opzetten van nieuwe samenwerkingen. Zo is via de Euregio Scheldemond het Straits Committee opgezet, een samenwerking met onder meer Zeeland, Vlaanderen, twee Franse regio’s en de Engelse provincie Kent. Voor uitvoering is echter ook budget nodig. Er wordt op dit moment ook gekeken naar de mogelijkheden van voortzetting van het Twee Zeeën Programma als Interreg B Programma. Het nadeel is dat voor Interreg B de budgetten veel beperkter zijn.

Compensatie rijk

De nationale envelop uit Brussel voor Interreg blijft ook na de Brexit overigens hetzelfde. Vandaar dat de regio’s hun blik naar het ministerie van Economische Zaken richten. Zo ook de Zuid-Hollandse gedeputeerde Jeannette Baljeu (VVD). ´Zuid-Holland is een van de Europese regio’s die het zwaarst zou worden getroffen door een no deal-Brexit. Onze intensieve handel en sterke relaties van onze kennisinstellingen met het VK maken een blijvende samenwerking cruciaal. Daarom zetten wij met het rijk, Vlaanderen en Hauts-de-France in op voortzetting van het Twee Zeeën programma. Daarin steunen we met ruim 23 miljoen euro de ontwikkeling van koolstofarme technologieën, gaan we klimaatverandering tegen en geven we de circulaire economie vorm. Mocht Twee Zeeën wegvallen, dan rekent Zuid-Holland op compensatie en passende alternatieven door het rijk voor het wegvallen van de Europese middelen zodat succesvolle projecten en samenwerkingsverbanden kunnen worden voortgezet.´

Het ministerie van EZK meldt dat het samen optrekt met de regio´s richting Europese Commissie om het programma in aangepaste vorm te behouden. Ook bespreekt EZ-staatssecretaris Keijzer het zeer binnenkort met haar Vlaamse collega.