'Zeker niet alle vragen beantwoord door ncnp-rapport'

No-cure-no-pay-bedrijven mogen dan niet ‘profiteren’ van de situatie in het WOZ-domein, zoals het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) vrijdag concludeerde, maar met het rapport zijn volgens de Waarderingskamer ‘zeker niet alle vragen beantwoord’ rondom no cure, no pay.

Ontbrekend onderdeel

‘Helaas heeft onderzoek niet alle vragen beantwoord die we hadden en waarom we twee jaar geleden om dit onderzoek hebben gevraagd’, vertelt Ruud Kathmann, lid van het managementteam van de Waarderingskamer. Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten liet maandag weten dat het rapport onvoldoende duidelijkheid geeft en ook zij vinden de kosten die ncnp-bedrijven maken een belangrijk onderdeel dat in het rapport ontbreekt.

Proportionaliteit

‘Het onderzoek geeft geen inzicht in de verhouding tussen de bedragen die de no-cure-no-pay-bureaus van gemeenten en uitvoeringsorganisaties ontvangen en de door hen gemaakte kosten’, schrijft de Waarderingskamer. ‘Hierdoor bestaat dus ook geen zicht of deze kosten vooral bestaan uit administratie, juridische inzet, taxatiewerkzaamheden of marketingkosten.’ Het is volgens de Waarderingskamer niet duidelijk ‘of men de kosten redelijkerwijs heeft moeten maken voor deze procedure (proportionaliteit)'.

Probleem

Het WODC concludeerde dat de kern van het probleem de waardebepaling is. Als grote aantallen woningen systematisch worden vergeleken en de waarde modelmatig wordt bepaald, is het volgens de onderzoekers niet bijzonder dat er problemen ontstaan als er ‘vervolgens in bezwaar en beroep naar de individuele woning wordt gekeken’. Maar de Waarderingskamer is van mening dat niet daar, maar in de communicatie het probleem zit.

Laagdrempelig

‘Ondanks inspanningen van gemeenten, uitvoeringsorganisaties en anderen om de WOZ-waarden zo begrijpelijk mogelijk uit te leggen en om snel en informeel contact te bieden ("de beller is sneller"), is voor deze belanghebbenden de weg naar een no-cure-no-pay-bureau eenvoudiger, dan naar de gemeente zelf', aldus de Waarderingskamer. Minister Dekker (Rechtsbescherming, VVD) wees al op het ‘het laagdrempelige karakter van de rechtsbescherming in Nederland’ dat ncnp volgens hem biedt.

Duidelijker communiceren

Er moet volgens de Waarderingskamer in de eerste plaats extra aandacht uitgaan ‘naar een begrijpelijke uitleg van de WOZ-waarden voor verschillende doelgroepen en informeel contact daarover’ en daar wordt aan gewerkt. Maar het rapport beantwoordt in ieder geval niet alle vragen en met de betrokken partijen zal de Waarderingskamer de komende tijd proberen ook antwoord te krijgen op de resterende vragen.

Onderzoek

Beter communiceren over de WOZ-waarde is een onderwerp dat op de VNG Belastingconferentie eind maart aan bod zal komen. En de Universiteit Leiden voert momenteel een onderzoek uit naar het vertrouwen van inwoners in ‘hoe de gemeente omgaat met de waardering van woningen’.

Alexander Leeuw

Alexander Leeuw is redacteur bij Binnenlands Bestuur.

Bekijk alles van Alexander Leeuw

Reacties: 6

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Rik / journalist

Wat je ook aanvoert aan overtuigend bewijs als je bezwaar maakt, de gemeente wijst het altijd af in de wetenschap dat je voor het verschil niet naar de rechter stapt. Wel zo gemakkelijk. Toch?

H. Wiersma / gepens.

Het systeem van waardebepaling voor de WOZ/OZB kan inderdaad beter worden vervangen door een heffing voor publieke diensten per burger (uiteraard binnen een bepaalde bandbreedte). Voor bedrijven kan worden gekeken naar omzet en personeel. Simply the best!

Gijs Groen / WOZ-gedupeerde burger

Het is heel begrijpelijk, dat het voor de Waarderingskamer moeilijk te accepteren is, dat het aan de Waarderingen zelf ligt. Het betekent immers, dat de Waarderingskamer er niet in is geslaagd om in 25 jaar tijd de waarderingen op een professioneel niveau te brengen. Ze heeft gefaald. En erger, de Waarderingskamer heeft met haar model taxatieverslag de woningeigenaar jarenlang misleid met de toelichting op het taxatieverslag. Dat heb ik ze al jaren geleden verteld en ook het Ministerie van Financiën en de Tweede Kamer. Het antwoord van de Staatssecretaris kwam neer op "het doel heiligt de middelen". Lijkt dat antwoord niet sprekend op de houding van ambtenaren en politici in de toeslagenaffaire? Laat ik hier twee misleidingen noemen. De waarden bepaald met modelmatige waardebepaling zouden aansluiten op het marktniveau. Op het taxatieverslag staan 3 verkochte woningen, waarvan de waarden vrijwel gelijk zijn aan de koopsom. Klopt dus zou je dus zeggen. Maar wat is het geval? Diezelfde Waarderingskamer heeft ook een Vraagbaak Waardebepaling, waarmee ze de Hoge Raad in 2000 (ECLI:NL:PHR:AA8610) er toe heeft kunnen brengen om in een arrest (ECLI:NL:HR:AA8610) te bepalen dat de waarde van een rond de waardepeildatum verkochte woning doorgaans gelijk is aan de koopsom. Daarmee kreeg de Waarderingskamer het voor elkaar, dat alle gemeenten dat sindsdien moesten opvolgen ook al waren ze het er zelf helemaal niet mee eens. Dus de waarden van de verkochte woningen op het taxatieverslag zijn dus helemaal niet bepaald met modelmatige waardebepaling, maar simpelweg (ongeveer) gelijk gezet aan de koopsom. De tweede misleiding is de bewering op het taxatieverslag dat de waarden officieel bepaald zouden zijn conform de Internationaal Valuation Standards (IVS). Volgens de IVS is de waarde van een verkochte woning doorgaans juist niet gelijk aan de koopsom, regelrecht in tegenspraak met genoemd arrest van de Hoge Raad. Om die aansluiting maar zo goed mogelijk te doen lijken stuurt de Waarderingskamer de gemeenten ook aan om de WOZ-waarden van nog niet verkochte woningen op basis van de vraagprijs gelijk te zetten aan de verwachte koopsom. Een gemeente als 's-Hertogenbosch volgt dat zo fanatiek op, dat als in een straat een woning in de verkoop staat met een hoge vraagprijs, dat dan niet alleen de WOZ-waarde van die woning aan de verwachte koopsom wordt bijgesteld maar gelijk de hele straat. Door dat soort praktijken zijn ook de waardeverhoudingen van overeenkomstige appartementen in twee appartementsgebouwen, die elkaars spiegelbeeld zijn, volkomen verstoord. Daar lopen nog procedures over. Met die praktijken is het ook niet zo verwonderlijk, dat zogenaamde out-of-sample ratio controles met woningen die nog niet verkocht zijn relatief goed uitpakken. Als de Waarderingskamer eerlijk wil zijn, dan moet ze grafieken van de individuele ratio's tegen de verkoopdatum toevoegen aan haar inspectierapporten. De Waarderingskamer beschikt over alle data om dat te doen, terwijl de woningeigenaar slechts met grote kosten en tijd aan genoeg data kan komen.

De Waarderingskamer zei al in 2016 bezig te zijn met een ander taxatieverslag, maar het is er nog steeds niet. Het zijn heel aardige mensen, maar wel met veel cosmetics, twee tongen, ofwel dr. Jekyl and mr. Hyde, aan de voorkant voor transparantie, maar in werkelijkheid voor geheimhouding.

De oplossing is helemaal niet zo moeilijk: Geef de woningeigenaar weer net als vroeger voor de wet WOZ de volledige grondslag van de waardebepaling en niet alleen een misleidend nietszeggend taxatieverslag, waarmee met het wettelijke voorschrift iedere waarde tussen min en plus oneindig afgeleid kan worden.

En of die kosten van die NCNP-bureaus proportioneel zijn? Vraagt de Waarderingskamer zich dat ook af bij de advocaatkosten in andere rechtsprocessen, waar je als klant ook moet betalen als het proces verloren wordt. Hoe zit het met het verdienmodel van advocaten-bureaus en van al die managementadviesbureaus in Den Haag?

H. Wiersma / gepens.

@Gijs Groen. Volkomen mee eens. Zeer verhelderende en professionele reactie van een slecht, bureaucratisch en onbetrouwbaar functionerend belastingsysteem dat nodig op de schop moet. Maar tijdens 10 jaar Kabinetten Rutte is er op veel fronten flink geblunderd (kosten hervorming belastingdienst, toeslagen-affaire, schadevergoedingen Groningen, vliegveld Lelystad, kosten niet doorgaan rekening rijden etc. etc.) en een groot achterstallig onderhoud ontstaan (o.a. hervorming belastingstelsel, woonruimtebeleid, indexatie pensioenen, warrig klimaatbeleid, herstructurering openbaar bestuur, invoering kiesdrempels etc. etc.). Hopelijk komt daar na de komende verkiezingen nog eens verandering in. Maar dan moeten burgers wel nadenken bij hun stemgedrag.

koen post / gep.

Mijn waardering voor de inhoudelijke reacties die de opzettelijk onjuiste conclusie verbinden aan het onderzoek. De waarderingskamer is er inderdaad na al die jaren niet in geslaagd om de gemeenten een dwingend inzicht aan de inwoner te geven hoe men tot een prijs komt. Als je nu bij de gemeente aanklopt (tegenwoordig is de woz bijna op provinciale schaal georgabiseerd van gemeenten afstand en dan wil je niet weten als je als inwwoner vraagt hoe de taxatie tot stand is gekomen, Nikszeggende rapporten. Moet er niet een keer een procedure voor de EVRM worden gevoerd dat gemeenten belastingheffen op onjuiste, onvolledige en niet transparaante gropndslag. Dat wij in nl zo'n systeem hebben en vrees ik houden is een schandaal. De belastingrechter zou daar in hoogste instantie toch ook uit een oogpunt van rule of law en rechtsbescheming de overheid net zo;n schobbering moeten geven als de toeslagaffaire en moeten rulen dat de belasting WOZ op niet deugdelijke en transparante gronden wordt geheven. Lang leve de NCNP ers maar zij laten ook helaas zien dat zij eigenlijk de rol pakken die een "goede" overheid voor zijn burgers zou moeten spelen. De reactie van de waarderingskamer is tenenkrommend.

Ton van Oosterhout

Laat ik een ding vooraf vast stellen. De prijs van een woning is nooit exact vast te stellen. Kijk maar naar de vraagprijs van te koop aangeboden woningen . Ook al is de vraagprijs door een makelaar getaxeerd dan nog is de uiteindelijke transactieprijs meestal niet gelijk aan de vraagprijs. Het is dus geen oplossing de waarde van elke woning afzonderlijk door een taxateur te laten bepalen. Wel belangrijk is dat de waardebepaling transparant is en volgens een eenduidige wetenschappelijk gefundeerde methode plaats vindt. En daar ontbreekt het aan. Ondanks alle gerechtelijke uitspraken is mijn ervaring met BSGR dat deze heffingsinstelling geen ruimhartige uitvoering geeft aan het verstrekken van alle zaken die aan de waardebepaling ten grondslag liggen. En als deze zaken dan na een bezwaar en een hoorzitting uiteindelijk in de beroepsfase wel verstrekt worden dan blijkt de waardebepaling bol te staan van manipuleerbare subjectieve elementen. Dat komt niet betrouwbaar over en het is dan ook zeer begrijpelijk dat bezwaar maken een grote kans van slagen heeft. Velen zien af van dit traject door gebrek aan kennis en het veel gebruikte valse argument dat het slechts weinig opbrengt. Ten onrechte wordt dan alleen verwezen naar de gemeentelijke en de waterschap heffingen. De WOZ waarde is ook van belang bij de inkomstenbelasting, de successiebelasting, verzekeringen en hypotheken.

Het is goed dat de NCNP bedrijven de onwetende burger helpen en nu aanleiding zijn geweest voor de overheid de zaak te onderzoeken. Helaas krijg ik hier en daar weer een toeslaggevoel. Door weer vooral te benadrukken dat het niet anders kan en dan maar de NCNP bedrijven aan te pakken is de overheid wederom niet bereid in de spiegel te kijken.

Het kan anders en het levert geld op. De waardebepaling moet volgens de wet van de grote getallen gaan gebeuren. De uitkomst van deze wijze van waardebepaling geeft de meest waarschijnlijke waarde binnen bepaalde betrouwbaarheidsgrenzen. Deze methode is eenduidig voor alle heffingsinstellingen van heel Nederland. De uitvoeringskosten zullen drastisch dalen omdat bedrijven die nu bij de waardebepaling betrokken zijn kunnen worden uitgeschakeld. Ook de Waarderingskamer, die geen inhoudelijke bijdrage heeft aan de verbetering van de waarderingen, kan gedecimeerd dan wel afgeschaft worden. De bezwaarprocedures zullen snel afnemen net als de daaraan verbonden kosten.

Overheid wordt wakker. Bestrijdt niet het symptoom maar de oorzaak.

Deel dit artikel

Alexander Leeuw

Lees meer

Kabinet legt SPUKS langs politieke meetlat

Landelijke financiering lokale omroepen pas in 2028

Limburg wijst bitcoininvestering af

Kamer: Geen extra geld of belastingen voor gemeenten

Innovatie in je subsidieverstrekking?

Kabinet legt SPUKS langs politieke meetlat

Landelijke financiering lokale omroepen pas in 2028

Limburg wijst bitcoininvestering af

Reacties: 6