Bijklussende overheidsbedrijven aan banden gelegd

Onder meer in de afvalsector komt het regelmatig voor dat de voormalige gemeentelijke reinigingsdienst behalve het huishoudelijke afval bedrijfsafval in dezelfde gemeente gaat ophalen, of huishoudelijk afval in buurgemeenten. De dienst doet dat vaak voor tarieven die een stuk lager zijn dan die van private bedrijven.

Volgens Han van Rijssen van de Vereniging Afvalbedrijven is dat een zorgelijke situatie, omdat de private bedrijven daar ernstig nadeel van ondervinden. ‘Volgens ons is het alleen mogelijk doordat de overheidsgedomineerde bedrijven een sterke positie op hun thuismarkt hebben opgebouwd, die voor ons gesloten is: de gemeente kan een hoge afvalstoffenheffing opleggen, waardoor die bedrijven elders flink met de prijs kunnen zakken. Dat is kruissubsidiëring: het gebruiken van publieke gelden voor private activiteiten.’

De Vereniging Afvalbedrijven wil dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) de mogelijkheid krijgt te onderzoeken of er met publieke gelden activiteiten op de private markt worden ondernomen. Van Rijssen noemt de wijziging van de Mededingingswet, met gedragsregels voor overheidsgedomineerde bedrijven, ‘een voorzichtige stap in de goede richting. Maar de praktijk zal uitwijzen of de NMa ook echt gaat optreden.’

Volgens Arjen Konijnenberg van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten gaat het daarentegen om ‘overbodige wetgeving’. ‘De inhoud van de wet is bij ons nog niet bekend, maar wat we er van weten is dat dit soort zaken al wordt geregeld in de Europese wetgeving. De gedragsregels zullen alleen maar leiden tot een enorme administratieve lastenverzwaring.’

Van Rijssen ontkent dat: ‘De NMa heeft nu niet de bevoegdheid overheidsgedomineerde bedrijven te onderzoeken. En de huidige Europese richtlijnen bieden die mogelijkheid ook niet.’ Konijnenberg wijst op Europese arresten die al duidelijk zouden maken wat een overheidsgedomineerd bedrijf mag en niet mag.