Noorden moet beter op revolverende fondsen letten

Groningen, Friesland en Drenthe moeten zorgen voor een betere informatievoorziening rondom fondsen voor maatschappelijke doelen, zodat die niet uit het oog verloren raken. Dat adviseert de Noordelijke Rekenkamer op basis van onderzoek naar in totaal zes revolverende fondsen. De rekenkamer onderzocht deze fondsen omdat ze geld van de provincie uitgeven maar op afstand staan van de organisatie, wat vragen oproept over sturing en verantwoording. ‘De fondsen raken uit beeld.’

Vreemde eend

‘Vergeleken met andere revolverende fondsen (ook buiten Groningen) is het IFG een vreemde eend in de bijt’, schrijft de rekenkamer over het Investeringsfonds Groningen. Dergelijke fondsen zijn er voor het financieren van maatschappelijke doelen die anders niet of minder snel zouden worden gerealiseerd. Ze worden ‘revolverend’ genoemd omdat ten minste een gedeelte van de middelen terug moet vloeien, zodat het opnieuw kan worden ingezet.

Extra stap

Het Investeringsfonds Groningen is vreemd omdat het niet rechtstreeks investeert in ondernemingen, maar in deelfondsen. Die deelfondsen investeren rechtstreeks. Daarmee staat de besteding nog verder van de provincie: ‘Door voor een fonds-in-fondsstructuur te kiezen, ontstond er een extra stap in de informatievoorziening van deelfonds naar Provinciale Staten’.

Uit beeld

De provincies kozen ervoor om de fondsen op afstand te plaatsen omdat kennis en expertise ontbrak. Vooral bij het oprichten hadden Provinciale Staten sturingsmogelijkheden: belangrijke kaderstellende zaken zoals het budget en de maatschappelijke doelstelling worden dan vastgelegd. ‘Als de fondsen eenmaal zijn opgericht dan valt er voor Provinciale Staten meestal weinig meer bij te sturen.’ Voor Friesland en Groningen geldt dan: ‘De fondsen raken uit beeld.’

Actief vragen

Stukken uit de planning-en-controlecyclus gaan niet in op de maatschappelijke resultaten. Jaarstukken van de fondsen zelf wel, maar die worden niet standaard aan Provinciale Staten gestuurd. De rekenkamer adviseert Gedeputeerde Staten om actief over maatschappelijke (en niet alleen financiële) resultaten te informeren. Provinciale Staten moeten actief vragen naar informatie, wat nog niet gebeurt, en kritisch zijn over informatie die het krijgt.

Link leggen

Qua informatievoorziening kunnen Groningen en Friesland wat leren van Drenthe, waar afspraken hierover gemaakt zijn. ‘Deze afspraken schrijven voor dat Provinciale Staten jaarlijks geïnformeerd worden door middel van het jaarverslag’ en de ambtelijke organisatie voegt een notitie toe ‘waarin Gedeputeerde Staten de link leggen tussen verbonden partij en provinciale doelen en doelbereiking.’ Bovendien zijn de fondsen een standaardagendapunt in Statencommissievergaderingen.

Ondanks oogmerk

Bij Drenthe valt op dat de totale fondsomvang van 13 miljoen euro bij de oprichting ten laste is gebracht van het resultaat van de provincie. ‘Daarmee impliceert de provincie in haar boekhouding dat het fondsvermogen niet zal terugvloeien naar de provincie, ondanks dat het fonds het oogmerk ‘revolverend’ heeft.’

Bron: Noordelijke Rekenkamer