Bedreigd

Dat burgemeesters, wethouders en gemeenteraadsleden worden bedreigd is geen nieuws meer. Zeven jaar geleden trof het ruim de helft van de burgemeesters en wethouders en ruim een derde van de raadsleden. Het zal nu niet minder zijn. Die bedreigingen kunnen allerlei vormen aannemen. Puur op de persoon gericht (‘Ik verkracht jou en je konijn’) of op de gemeente (‘Ik steek het raadhuis in de fik’). Beide zijn even ernstig.

Je moet never nooit aan bedreigingen toegeven, daarover is iedereen het eens. Maar wat moet je wel? De vereniging Raadslid.nu adviseert melding bij de burgemeester en aangifte bij de politie. De Wethoudersvereniging adviseert dat ook. Het Genootschap van Burgemeesters publiceert er niet over maar adviseert ongetwijfeld melding bij de commissaris van de koning en aangifte bij de politie. Ook de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie adviseren dat. Er zijn landelijke richtlijnen over hoe politie en Openbaar Ministerie moeten omgaan met deze aangiftes.

Het vervelende is alleen: de gemeentebestuurders melden bedreigingen vaak toch niet. Ze wennen eraan. Ze denken: het hoort erbij. Dat is ernstig fout. De bedreigingen beinvloeden namelijk zeker hun keuzes. We kunnen er dan niet meer van uitgaan dat zij keuzes maken na een goede afweging van relevante argumenten. Het openbaar bestuur is gediend bij openbaarheid van alle bedreigingen. Een bedreiging die je nu stil tolereert zal in de toekomst ernstiger worden. Er is maar één grens, en die grens is dat je geen enkele vorm van bedreiging tolereert. Niet als persoon, en niet als gemeente.

Daarom zal ik het u maar vertellen. De burgemeesters en wethouders die namens de gemeenten onderhandelen over het bestuursakkoord, worden voortdurend bedreigd. Niet hun persoon, wel hun gemeenten. Voortdurend dreigt het rijk de gemeenten schandalig veel minder geld te geven dan waar de gemeenten volgens de gelijkheid recht op hebben. Dreigen, dreigen, totdat de gemeenten toegeven. Dit mag je niet afdoen als ‘onderhandelingstactiek’. Dit mag je niet bagatelliseren met ‘het hoort erbij’.

Het is pure bedreiging. Bedreiging van de gemeentelijke financiën. Bedreiging van de grondwettelijke gelijkwaardigheid van rijk en gemeenten. Bedreiging van het openbaar bestuur. En hieraan moet je never nooit toegeven.